Saxofonist Archie Shepp (1938) is een legende geworden, met een reeks albums die binnen de jazz heel belangrijk bleken. Albums als Four For Trane (1964), Fire Music (1965) en Attica Blues (1972) vormen nog steeds een baken van inspiratie voor de ontwikkeling van jonge saxofonisten.
Door Coen de Jonge
Maar Shepp sprak ook tot de verbeelding van andere instrumentalisten. Zoals pianist Jasper van ‘t Hof, die begin jaren zeventig een soort sollicitatiegesprek voerde met Shepp, die toen in Amsterdam verbleef. De saxofonist zat daar in een soort kraakpand. Het resultaat was gunstig: de roodharige Twent Van ‘t Hof ging zes weken op tournee met Shepp. En nog wel in de tijd dat die op het podium intensief koketteerde, vuist omhoog, met zijn sympathie voor Black Power…
Lazy Afternoon (album: The World of Cecil Taylor, Candid 1960)
Een van de eerste keren dat Archie Shepp met een grootheid (hier avant-garde pianist Cecil Taylor) in de studio stond. Taylor – met wie hij ook speelde in de band bij het toneelstuk The Connection – werd een van zijn belangrijkste inspiratoren.
The House I Live In (Album: The House Live In, Steeplechase 1963)
Het titelstuk was een hit uit de jaren veertig van Frank Sinatra, die voor de bijbehorende film (een aanklacht tegen rassenhaat) een Oscar kreeg. Shepp speelde het live in Jazzhus Montmartre te Kopenhagen met onder meer de Zweedse legende Lars Gulling (hier op baritonsax).
Cousin Mary (Album: Four For Trane, Impulse 1964)
Een klassieker! Dit album vormde het debuut van Shepp voor het prestigieuze label Impulse, waarvoor ook zijn idool John Coltrane geruchtmakende platen had gemaakt. Hij speelde vier stukken van Trane, waarbij ook Cousin Mary.
Prelude To A Kiss (Album: Fire Music, Impulse 1965)
Een jaar later, weer een opvallend album (hoewel de recensies een stukje minder waren). Shepp speelde een assertieve versie van het revolutionaire stuk Malcolm, Malcolm, Semper Malcolm maar ook een lyrische vertolking van deze Ellington-classic.
Call Me by My Rightful Name (Album: New Thing At Newport, Impulse 1965)
Een plaat waarop de groepen van John Coltrane en Archie Shepp beiden een kant vulden. Een hele eer voor Shepp! Live opgenomen bij het Newport Jazz Festival van 1965. Shepp speelde met onder meer vibrafonist Bobby Hutcherson.
Mama Too Tight (Album: Mama Too Tight, Impulse 1966)
Een van de mooiste platen van Shepp uit zijn Impulse-catalogus. Met een grote groep vol belangrijke free jazzers: onder meer trombonist Roswell Rudd, bassist Charlie Haden, tubaspeler Howard Johnson. Avant garde maar toch ook gerieflijk toegankelijk.
Moose The Mooche (Album: Looking At Bird, Steeplechase 1980)
Een verrassing uit 1980. Archie Shepp begon zich al een poos wat af te wenden van de hard core free jazz, en bij deze gelegenheid (met bassist Niels-Henning Orsted Pedersen) gooide hij zich in een Deense studio zomaar op het repertoire van Charlie Parker; een dag eerder maakte hij een album dat was opgedragen aan Bessie Smith.
Contracts (Album: Mama Rose, met Jasper van ‘t Hof, Steeplechase 1982)
Een plaat die werd opgenomen op een jubileumavond (twintigjarig bestaan) in Jazzclub Villingen. Hans Dulfer schreef onlangs in JazzBulletin hoezeer hij ooit werd gegrepen door deze plaat. ‘Het lukt me nooit ook maar iets te spelen dat in de verte lijkt op deze historische uitvoering in Villingen’.
Body and Soul (Album: Body and Soul, with Richard Davis, Enja 1991)
Een live-opname uit Club Cantare, Boston. Een duo, Shepp met bassist Richard Davis. En dan ook nog dit stuk, ‘the tenorman’s challenge’. Een van de meest majestueuze platen van de saxofonist, die hiermee demonstreerde alles te kunnen.
Attica Blues (Album: I Hear the Sound, Archieball Records 2013)
Een relatief recent album, opgenomen in Frankrijk voor zijn eigen label Archieball. Met dit woedende titelstuk keerde Shepp terug naar de compositie die hij in 1971 maakte naar aanleiding van de rebellie in de gevangenis in Attica. Er stierven 39 gevangenen. Hoe oud ook, Shepp blijft toch een activist.
