De Canarische eilanden staan de hele maand juli in teken van jazz met Festival Internacional Canarias Jazz & Más. Jazzism bezocht eind juli zes concerten in vier avonden van de 33e editie op Tenerife en Gran Canaria en dat is met zo’n exotische bestemming en fraaie speellocaties geen straf.
Tekst: Angelique van Os | Foto’s: Angelique van Os, Festival Internacional Canarias Jazz y Más
Er pronken dit jaar weer genoeg mooie namen op het affiche van Festival Internacional Canarias Jazz y Más. Van gevestigde Amerikanen tot lokale helden en Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse acts tot zelfs een aantal Nederlandse artiesten zoals Lucas Santana, Kika Sprangers en Sven Rozier & Tom van der Zaal Group. Oprichter en artistiek directeur Miguel Ramirez werkt sinds een aantal jaren samen met Nederlandse acts en Amersfoort Jazz.
De ruim 65 concerten van 35 acts vinden dagelijks verspreid plaats op alle Canarische eilanden Gran Canaria, Tenerife, Lanzarote, Fuerteventura, El Hierro, La Palma, La Graciosa en La Gomera. De meeste acts doen aan eilandhoppen en dus in meerdere theaters te zien zijn. Dat bijt elkaar niet, want de afstand tussen de eilanden is aanzienlijk groot. Ondanks dat het festival in de steden Laguna, Santa Cruz en Las Palmas nauwelijks zichtbaar zijn, weten de locals de concerten (online) gemakkelijk te vinden.
Potter/Mehldau/Patitucci/Blake
Mijn verblijf start in het sfeervolle stadje Laguna op Tenerife. De plaats heeft een mooi oud centrum en is (nog) niet overspoeld door massatoerisme. In de zomer is het sowieso laagseizoen, dus dat scheelt. In het hart van centrum pronkt het statige Teatro Leal, waar tot mijn verbazing twee lange rijen publiek zich formeren voor het uitverkochte concert van Chris Potter (s), Brad Mehldau (p), John Patitucci (b) en Johnathan Blake (d).
Eagle’s Point
We zitten op de derde rij in het prachtige theater, dat stamt uit 1915 en een klassieke uitstraling heeft met fraaie balkons en rood pluche stoelen. De Amerikanen brengen power postbop, gemixt met modernere invloeden. Het repertoire is van Potter’s laatste plaat, Eagle’s Point, waarop ook Mehldau, Patitucci en Brian Blade te horen zijn. De samenwerking beviel zo goed, dat de mannen ook samen op tour wilden. Live vult Johnathan Blake het drietal aan.
De all-stars zijn perfect op elkaar ingespeeld en de thema’s en outro’s zitten vol ritmewisselingen, triolen en syncopen. Potter neemt als solist veelal de lead waarbij zijn sublieme techniek, warme sound en perfecte timing van wereldklasse is. Mehldau is wat spaarzamer met zijn noten en dat is wel een verademing, want de muzikale informatie van Potter is – hoe goed ook – nogal overweldigend.
Anticiperen
Het geluid is helaas niet mooi in balans; Potter staat te hard ten opzichte van bas en piano. Brad Meldhau anticipeert mooi op de anderen. Je hoort hem bijna denken. Patitucci geniet zichtbaar en heeft een mooie strijkfeature. Blake switcht met het grootste gemak van groove, van straight naar swing en laat zijn stokken lichtvoetig door zijn vingers glijden. Potter imponeert met name in de semi-ballads, waarbij zijn zangerige toon door de zaal galmt.
Voorspelbaar
Hoogtepunt vormt een gedragen intermezzo van Potter met Mehldau in het stuk Aria For Anna, een ballad die de saxofonist voor zijn dochter schreef. Ondanks de enorme muzikale kwaliteit overheerst het gevoel dat de musici te veel op de automatische piloot spelen. Daarbij is Potter nogal statisch om negentig minuten naar te kijken en zijn er weinig verrassende wendingen waardoor de set voorspelbaar is en te lang duurt.
Cécile McLorin Salvant
Voor het tweede concert verplaats ik me naar hoofdstad Santa Cruz op Tenerife. In het oudste theater van de Canarische eilanden, Guimerá dat stamt uit 1845, is vocalist Cécile McLorin Salvant met haar kwartet te zien. Het viertal bestaat uit Sullivan Fortner (p), Yasushi Nakamura (b) en Kyle Poole (d). McLorin Salvant draagt een kleurrijke jurk, aangevuld met felgroene klompschoenen. De hele band ziet er nogal bont uitgedost uit, inclusie petje, vissershoedje en tuinbroek. Lekker los en spontaan, wat ook geldt voor het repertoire. De Amerikaanse vocaliste met Franse roots werkt namelijk niet met een vaste setlist en bepaalt terplekke wat ze speelt. Dat leidt enerzijds tot avontuurlijke keuzes, anderzijds haalt ze daardoor vaart uit haar show door na elk nummer overleg te plegen.
Dynamisch en afwisselend
Het is in ieder geval een dynamisch en afwisselend concert, dat varieert van straight forward jazz, old school swing, bluesy ragtime in I’m All Smiles, tot moderne soulfunk grooves, lichte tango en eigen interpretaties op songs van collega’s Gretchen Parlato en Gregory Porter. De vocaliste zingt hierbij in het Engels, Frans en Spaans, tot genoegen van het enthousiaste publiek.
Theatrale voordracht
Er zit altijd humor en dramatiek in McLorin Salvants repertoire, zoals in Bert Williams’ Nobody. De theatrale tekstuele voordracht brengt de zangeres met het grootse gemak, waarbij ze- soms over de top- dynamisch alle registers opentrekt. Ze switcht van heel lichtvoetig naar een zware en een diepe sound, met de power en dramatiek van Edith Piaf en verfijning en uitmuntende timing van Sarah Vaughan. Klein minpuntje is haar soms wat onnodige knauwende geluid.
Spoonful
Eén van de hoogtepunten is de blues Spoonful van Howlin’ Wolf/Willie Dixson. McLorin Salvant opent met een a capella voordracht, aangevuld door de slepende marching drums van Kyle Poole. Deze trage uitvoering roept het beeld op van een working song op de slavenkatoenplantages. Mooi sfeertje.
Ook het trio intrigeert met fijne pulserende grooves en drummer Kyle Poole excelleert met een uitbundige solo. Pianist Sullivan Fortner vormt met het grootste gemakt het verlengstuk van McLorin Salvant. Soms heeft hij een wat hoekig geluid, dan zweeft hij subtiel, virtuoos over het klavier of klinken er mooie gelaagde lijnen en akkoorden. Bij een Spaans stuk met Fortner, neemt de zangeres en publique de akkoorden en toonsoort door. Het is wel stoer dat ze dit gewoon doet, en dat dwingt respect af bij het publiek. Het toont tevens het uitmuntende spelvermogen van de musici.
Las Palmas
Na een twee uur durende boottocht met de ferry, verhuis ik de volgende dag naar Las Palmas, de hoofdstad van Gran Canaria. Evenals in de andere steden zijn hier – los van de Spanjolen – weinig toeristen te vinden. Die verblijven in het zuiden. Het is daardoor vrij relaxt in de stad, zelfs aan het strand. In het hoger gelegen oude stadscentrum vind je het Plaza Santa Ana, dat omringd is door fraaie ambtsgebouwen, exotische palmbomen en de imposante kathedraal, die gebouwd is van lokale vulkanische stenen. Op dit plein is een groot podium gebouwd voor de komende vier gratis concerten. Gezellige terrasjes en restaurant liggen binnen handbereik. Ondanks de wat koude bries hangt er een fijn zomers sfeertje en stroomt het plein langzaam vol met gemêleerd publiek, van jong tot oud en van alternatief tot classy.
Perinké Big Band
Even na half negen klinken er vrolijke en uitbundige latin en Cubaanse mambo-ritmen over het plein van Perinké Big Band. De groep is in 2004 opgericht vanuit het conservatorium van Las Palmas door dirigent en bandleider Ximo Martinez. Inmiddels is de band niet meer verbonden aan de muziekopleiding en uitgegroeid tot een van de belangrijkste professionele bands van de Canarische eilanden. De nogal theatrale zangeres met een lage, doorleefde stem, trekt alle aandacht naar zich toe met haar uitbundige voordracht waarbij ze het publiek uit hun stoelen trekt om samen te dansen. De swingende band legt de focus op de vocalisten (er is ook een mannelijke vocalist) en brengt af en toe een bescheiden solo. Er is weinig muzikale afwisseling, maar voor het grote publiek mag dat de pret niet drukken.
ADÉDÈJÌ
De tweede act van de avond is ADÉDÈJÌ, een grote naam binnen de Afro-Funk van Nigeria. De gitarist annex zanger was genomineerd als Beste Artiest van 2023 door Songlines en zijn recente album Yoruba Odyssey staat in de top 50 van beste albums uit 2023 van World Music Charts Europe en Transglobal World Music Charts. ADÉDÈJÌ brengt met zijn 9-koppige band een mix van aanstekelijke, swingende en repetitieve Yoruba grooves, gecombineerd met complexe ritmewisselingen. Er is mooi samenspel van melodische lijnen en thema’s in de blazers, waarbij vrolijke stukken worden afgewisseld met wat meer hypnotiserende funk.
Soultrain revival
De zanger/gitarist geeft zijn band voldoende ruimte en weet daarbij toch zelf het middelpunt te vormen. De twee achtergrondzangeressen met Afro-coupe en uitgedost in kleurrijke glitterpakken, roepen een funky Soultrain revival op. Qua improvisaties blijft het wat vlak en de nummers zijn soms wat langdradig. Deze band moet het meer hebben van de aanstekelijke grooves, waarbij de zang en de natuurlijke uitstraling het geheel versterken en voor een feestje zorgen.
Theo Croker
Overdag is er voldoende tijd isom te zwemmen, te shoppen of om de omgeving te verkennen van Las Palmas. Een tip is bijvoorbeeld het fantastische restaurant Casa Romantica met lokale wijnen en sterwaardige gerechten. Maar ’s avonds ben ik wederom bij Plaza Santa Ana voor de laatste twee concerten. Theo Croker bijt het spits af. De innovatieve Amerikaanse trompettist speelt repertoire van zijn laatste conceptalbum, BLK2LIFE// A FUTURE PAST. Daarbij eert hij op een sonisch, space-achtige en spirituele wijze zijn Afro-Amerikaanse roots. Dat doet hij door lange soundscape-lijnen te spelen waarover zijn kwartet zich vrij beweegt. Vooral drummer Miguel Marcel Russell geeft hierbij flink gas. Ondertussen past de trompettist elektronische loops en samples met spoken words toe die geïnspireerd zijn op filmhelden en black Africans.
Derde oog
Het wat spirituele karakter wordt extra benadrukt door de visuals, waarbij Croker zichzelf als een ‘alziende’ of chakra met een derde oog heeft afgebeeld, gecentreerd en omgeven door een bewegende psychedelische kleurrijke cirkel. Ondanks dat de muziek ook stevige stukken ademt – zo tovert toetsenist Mike King heavy fusion sounds uit zijn Nord-keyboard met een nogal langdradige solo van aan elkaar geregen toonladders -, doet Croker het rustiger aan in zijn solo’s en is daarnaast druk in de weer met de loops. Dat laatste leidt wel wat af van zijn spel.
Ambient
Na twee pittige stukken volgt een meer ambient, dromerig stuk, waar het viertal daarna wat meer in blijft hangen. De composities zijn hierdoor wat langdradig. Het is lastig om als luisteraar echt in de flow te komen. Theo Croker had met zijn band beter tot zijn recht gekomen bij een (betaald) indoor concert, waardoor ongetwijfeld de focus en beleving anders was geweest. Er praten helaas veel mensen door de muziek heen.
Ana Popovic
Gitariste en zangeres Ana Popovic is wel geheel op haar plek op het grote plein, dat inmiddels vol staat met dansend publiek. Wonend in Amerika, maar de van origine Servische, brengt een stevige portie bluesrock met haar energieke band, waarbij de twee blazers catchy funky riffs en fijne solo’s spelen en de ritmesectie onvermoeibare grooves neerleggen. Popovic steelt met haar verschijning- strakke zwarte latex broek, hoge hakken en korte topje- al de show, maar doet daar muzikaal niet voor onder. Ze zet een overtuigende performance neer met toegankelijke, afwisselende songs. Enig minpunt is haar wollige en ruige gitaarsound, die maakt haar spel wat ondefinieerbaar en onnodig druk. Ook haar zang is wat vlak. De onderlinge interactie werkt aanstekelijk op het publiek en daarmee is het voor mij een mooie afsluiting van een divers festival. Dat weliswaar wat fragmentarisch voelt door de afzonderlijke en verspreide locaties, maar een fijne combinatie vormt met vakantie en je van dichtbij de muzikale beleving van locals ervaart.
Met dank aan Christoph Giese, International Canarias Jazz & Mas en Turismo Gran Canaria.
