Van vrije improvisatie naar een vast gecomponeerde structuur. Trio Under the Surface treedt buiten hun comfortzone en verlegt hun muzikale verbreding met het derde album ‘Miin Triuwa’. Dat doen ze in het Oudnederlands, dat een deur opent naar een fascinerend mythisch verleden.
Tekst: Angelique van Os
Ze hebben er al talloze vlieguren samen op zitten. Letterlijk, want Under the Surface reisde in zeven jaar tijd de wereld over en gaf ruim tweehonderd concerten in vijfentwintig landen. Hun muziek resoneert ook in niet-Westerse landen, waardoor ze steeds meer een universele taal spreken en invloeden van ontmoetingen verweven in hun muziek. Joost Lijbaart (drums en percussie), Bram Stadhouders (gitaar en compositie) en Sanne Rambags (vocals en tekst) vormen als trio een begrip in zowel de Nederlandse jazzscene als ver daarbuiten. Na het titelloze debuut in 2017 en ‘Trinity’ in 2019, is er nu ‘Miin Triuwa’ (Mijn Trouw), waarvoor het roer omging. Van vrije improvisatie naar een gecomponeerde suite van acht stukken, waardoor de band zichzelf herontdekte. Dus in plaats van improvisaties, thema’s en bepaalde sferen ter plekke te creëren om een diepere verbinding met elkaar en het publiek te krijgen, is de aanpak nu omgedraaid. De structuur is leidend en daarbinnen zoekt het drietal de vrijheid op. Hun vocabulaire is uitgebreid. Om dit te bereiken vroegen de musici het uiterste van zichzelf. In gesprek met een herboren drietal.
Er is nogal wat gebeurd de afgelopen twee jaar. Jullie klinken hechter en de muzikale grenzen zijn verder opgerekt. We horen progressieve rockinvloeden en folkelementen omlijst in Oudnederlands. Wat heeft deze transformatie veroorzaakt?
Lijbaart: ‘Tijdens onze liveoptredens anticiperen we intuïtief op wat er ter plekke gebeurt. Hierdoor kunnen we niet, zoals in gecomponeerde stukken, plots veranderen van maatsoort of verbreden, omdat een vaste structuur ontbreekt. Bram stelde voor om vanuit een andere werkwijze dit te onderzoeken.’ Stadhouders: ‘Ik zocht naar meer kadering waarbinnen we ons vrij kunnen voelen en wat meer de diepte in kunnen tijdens het soleren.’ Rambags: ‘In het begin was ik bang te veel vrijheid te verliezen. Maar vanuit de band ontstond de behoefte om met mijn stem grotere invalsprongen in melodielijnen te maken. Dat werkt beter in gecomponeerde stukken. Hierdoor ontstaat meer ruimte voor Bram om te soleren, naast het begeleidend spelen. Omdat we persoonlijk en muzikaal zo hecht en open zijn, vertrouw ik Joost en Bram blindelings. Het is dan ook prachtig om te zien dat Bram live nog meer tot zijn recht komt en dat ik met mijn stem meer uit mezelf haal dan ik van tevoren had gedacht.’
Foto: Oleg Drova
Dit is een deel van het interview dat Jazzism met Under the Surface had. Het volledige interview vind je in Jazzism 2-2022. Klik hier voor het magazine.
