Afwisselend kwaliteit en herhaling op Transition festival

De 6e editie van Transition op zaterdag 1 april in TivoliVredenburg, Utrecht, stond in het teken van hippe Britse acts, en voornamelijk sterke vrouwelijke saxofonisten aan het front. Hoog spelniveau, maar als geheel verzandde het programma wel enigszins in herhaling.

Tekst: Angelique van Os / Openingsfoto: Ward Mevis

Na de uitbundige tweedaagse jubileumeditie van vorig jaar, moet Transition het dit jaar het iets rustiger aan doen. Door oplopende inflatiekosten en de nasleep van corona blijkt nog steeds lastig te zijn om de programmering in te vullen. En opvallend, in de hele line-up was geen enkele vocale act te bespeuren. Dat is wel echt een gemis aan deze editie. In de aanloop naar het event waren er wel drie concerten met headliners, zoals een double bill van Dianne Reeves en Stacey Kent. Dit staat echter te veel los van de festivalbeleving.

Doomcannon benut de ruimte

In de Pandora starten we met de veelbelovende toetsenist Doomcannon. De Britse vijfkoppige formatie brengt stuwende hiphop beats en opzwepende drum ‘n bass achtige grooves, vol met syncopen, gelaagde harmonieën en repeterende soms dromerige motieven waarover Doomcanon vrij spel afwisselt met de niet in de line-up vermelde trompettist en gitarist Daniel Rogerson. De band durft gas terug te nemen en de ruimte te benutten. Invloeden van Robert Glasper, Christian Scott en Aaron Parks zijn duidelijk hoorbaar.

Trio zonder Kurt Rosenwinkel

Laatstgenoemde is te horen de Grote Zaal, als onderdeel van het Kurt Rosenwinkel kwartet. Daar aangekomen blijkt de virtuoze gitarist afwezig te zijn en zijn trio zonder hem te spelen. Rosenwinkel schijnt voor de derde keer getroffen te zijn door covid. Gelukkig blijft het akoestische trio ook prima overeind zonder de gitarist, want met de virtuoze Parks achter de vleugel, Douglas Weiss op bas en drummeester Gregory Hutchinson is kwaliteit verzekerd. Hoewel het weergaloze trio wat moet improviseren en zoekende is met het repertoire, en het publiek zelfs vraagt om een verzoeknummer, geeft dat het drietal ook juist nog meer klasse; ook op dit hoge niveau worden fouten gemaakt. En dat is prima. Het is vooral Hutchinson die voor vuurwerk zorgt met zijn solo’s en Parks imponeert met zijn technische souplesse, de prachtige voicing en zijn verfijnde touche.

Yuri Honing Peace Orchestra

Door naar de Hertz zaal waar Yuri Honing met zijn nieuwe Peace Orchestra zijn debuut brengt. Op papier is de bezetting al veelbelovend, met Rémy van Kesteren (harp), Tony Overwater (bas), Yoràn Vroom (drums) en Ella Zirina (gitaar). Live maakt de groep dan ook indruk en ademt power en virtuoze features, zoals een prachtige solo door Van Kesteren. De veelzijdigheid van de harpist komt sterk tot uitdrukking en hij heeft een vrij prominente rol in de band. Van Kesteren wisselt dromerige en mystieke Oosterse klanken af met klassieke invloeden, maar produceert even gemakkelijk soundscape achtige lijnen met zijn pedaaltjes.

De verstilling van Honing’s laatste vier albums maakt nu plaats voor meer uitbundigheid, hoewel het geheel ook zeker minimalisme ademt. Er zijn knipogen naar Björk’s Isobel, alsook invloeden van Pharorah Sanders, Charles Lloyd en Sun Ra te bespeuren. De saxofonist geeft zijn band veel ruimte en speelt gefaseerde melodieën, die soms wel iets meer afwisseling mogen hebben. Sommige stukken blijven lang in een loop of ritmisch motief hangen om vervolgens over te gaan in een kortstondige climax. De opbouw van de stukken wordt daardoor wat voorspelbaar. Wanneer Honing zelf zijn momenten pakt, dan gaat hij ook flink los. Toch intrigeert het Peace Orchestra wel degelijk en is het samenspel interessant om naar te kijken, wat te merken is aan het enthousiaste publiek.

Mammal Heads’ repeterende motieven

Mammal Heads staat verrassend in de Grote Zaal. Het Britse trio speelde zich natuurlijk wel in de kijker door drie platen in korte tijd achter elkaar te releasen die lovend zijn ontvangen. Ook waren ze in 2018 al op Transition te zien. Zoals bij veel hedendaagse Britse groepen, gebruikt ook Mammal Heads veel repeterende motieven en melancholische melodieën. Fraai en hypnotiserend, alleen lijkt het qua sound en opbouw veel op bands als GoGo Penguin, Phronesis, Nik Bärtsch Ronin en The Bad Plus. Zonder twijfel goede muziek, maar het ontbreekt wat aan originaliteit.

Sungazer stuitert over het podium

De energie is een stuk intenser bij internethit Sungazer, dat duidelijk hoorbaar raakvlakken lijkt te hebben met het duo Knower. Uitgedost in foute trainingspakken met dito hoofdbanden, stuitert de band onder de aanvoering van bassist Adam Neely vrolijk over het podium, om vervolgens gas terug te nemen met een bijna zoetig stuk. In het afsluitende nummer gebruiken ze veel elektronische 8bit-sounds effecten, computer game en rap samples, wat zeker aansluit bij de jongere bezoeker.

Tineke Postma speelt explosieve solo’s

Tijdens deze editie van Transition staan er meer sterke vrouwelijke bandleiders geprogrammeerd (bijna allemaal saxofonisten), zoals Anna Webber, Tineke Postma, Melissa Aldana, Nuybia Garcia en Sun-Mi Hong, wat een goede ontwikkeling is. In de Herz zaal speelt Tineke Postma nieuw repertoire van haar laatste album, Aria, in een nieuwe bezetting zonder piano. Met Jesse van Ruller (gitaar) en jonge honden Omer Groveen (contrabas) en Tristan Renfrow (drums). De sound klinkt open en wijds. Het is mooi om te zien dat Postma zich wat meer van haar gevoelige, fragiele kant laat zien. Haar spel is lyrisch en melancholisch met uitgesponnen lijnen, wat ze combineert met explosieve solo’s, die harmonisch steeds meer doen denken aan een van haar leermeesters, Wayne Shorter. In het slotstuk schuurt het gedubbelde thema met Van Ruller tegen de dissonanten aan, waarbij de bas een hypnotiserend tegendraads ritme speelt. De band is aan elkaar gewaagd, zoekt elkaar op en gaat ieder een eigen kant op, om vervolgens naadloos in elkaar over te vloeien. De lagen verschuiven in elkaar. Knap en origineel en technisch strak. Postma staat niet voor niets aan de Nederlandse top.

Dynamisch spel van Alfa Mist

Bij toetsenist Alfa Mist is voor het eerst op de avond zang te horen door bassiste Kaya Thomas Dyke. Dat is even een verademing tussen al het instrumentale ‘geweld’. De Engelse pianist brengt een mix van hiphop, soul en modern creative jazz. Alfa Mist zet sterk dynamisch spel neer en wisselt even makkelijk tussen vette grooves tot vrij pianistisch spel. Hij schakelt daarbij even gemakkelijk van fender Rhodes naar de vleugel en neemt zijn kwintet hier naadloos in mee. De stukken zijn soms wel wat langdradig en lijken daardoor wat structuur te missen. Het is vooral drummer Jas Kayser die met haar vette sound en uitbundige solo’s het publiek scherp houdt.

Melissa Aldana raakt met gevoelig spel en diepgang

Deze wat wisselende editie van Transition, die enerzijds vol staat van de kwalitatieve topacts en anderzijds wat meer diversiteit had mogen hebben, sluit ik af met tenorsaxofoniste Melissa Aldana. De Chileense had beter tot haar recht had gekomen als ze vroeger in het programma had kunnen spelen. Het publiek reageert wat lauwtjes op haar virtuoze spel. Jammer, want ze geeft haar ziel vol overgave bloot met nieuw materiaal van haar laatste album 12 Stars. En als iemand weet hoe je kunt raken met gevoelig spel en diepgang, dan is dat Aldana. Het wat ingetogen repertoire past echter minder goed aan het einde van de avond, waardoor een gevoel van climax uitblijft.