De achttiende editie van Jazzahead!, van 11 tot en met 14 april in het congrescentrum van Bremen, was memorabel met Nederland als focusland. Nog niet eerder waren er zoveel Nederlandse acts vertegenwoordigd op het belangrijke meerdaagse internationale netwerk en showcase event waar de hele jazzsector met 63 landen samenkomt. Daarnaast was het speelniveau van veel andere acts hoog en afwisselend. Jazzism ging twee dagen op pad.
Tekst: Angelique van Os / Foto’s: Jan Rathke
In 2023 werd een zaadje geplant en de band tussen Duitsland en Nederland aangehaald. Dat gebeurde met een showcase van Duits/Nederlandse slagwerker Felix Schlarmann, een samenwerking tussen focusland Duitsland en inJazz. De toon was gezet voor verdere samenwerking tussen Jazzahead! en Buma Cultuur en Fonds Podiumkunsten, onder de noemer Dutch.inJazz.
Nederlandse jazz was niet eerder zo goed vertegenwoordigd met showcases, de Clubnight, het galaconcert tot een eigen fietstour. Gedurende het weekend waren 19 acts te zien, waaronder ICP Orkest, Ben van Gelder & Reinier Baas, Kika Sprangers Large Ensemble, Allessandro Fongaro’s Pietre, Guy Salamon Group, BOI AKIH en WAAN. Bij de geselecteerde line-up valt op hoe internationaal Nederland zich profileert door vele multiculturele samenwerkingen.
Nederlandse jazz op de beursvloer
Op de beursvloer was de Nederlandse stand prominent aanwezig met een eigen ‘little village’ van informatieve borden en waar het Bimhuis een eigen ‘booth’ heeft. De uitgebreide brunch wordt op zaterdagochtend drukbezocht. Hoe kijkt Mark van Schaick, genremanager jazz, world en contemporary classical van Buma Cultuur terug op het weekend? “We kunnen constateren dat het een zeer succesvol weekend is geweest. Bands hebben enorm goed kunnen netwerken; geïnteresseerden zochten hen op in de Nederlandse promostand. En ze hebben louter mooie reacties gekregen na afloop.”
Nieuwe initiatieven
Van Schaick geeft aan dat de Nederlandse delegatie ook de toon heeft gezet met een aantal nieuwe initiatieven. Zoals de openingsceremonie, waarbij Kika Sprangers en Tijn Wybenga elkaar bevroegen. Van Schaick: “Ik denk dat dit een terugkerend element wordt bij de opening. En met Han Bennink (foto onder) als eerste artiest was het ijs gelijk gebroken. Nieuw en door ons geïnitieerd, was de Afterglow Jazzride, oftewel de fietstour. De tour was voor de eerste keer onderdeel van Jazzahead! en het bestond uit 3 locaties en 3 acts. Het is bezocht door 70 deelnemers, tien meer dan de bedoeling was, waarvoor we extra fietsen hebben kunnen regelen. Erg mooi om te doen voor enthousiaste mensen.”
Miriam Ast Trio
Terug naar het festival. Een bezoek aan Jazzahead! betekent keuzes maken en dat geldt zeker voor de jaarlijkse Clubnight die op vrijdag in de binnenstad van Bremen plaatsvindt en circa 35 concerten telt. Omdat er naast Nederlandse acts ook zoveel andere showcases te zien zijn, kies ik deze avond voor een andere route.
Mijn avond begint bij het Courtyard Marriott Hotel, vlak bij het congrescentrum, met het Miriam Ast Trio. De jonge Duitse vocaliste brengt stukken van haar debuutalbum Tales & Tongues, waarop ze in zeven talen zingt en Europese folk tradities centraal stelt. Ast studeerde en leefde zes jaar in Londen en raakte daar geïnteresseerd in de culturele diversiteit en vertaalde dit naar haar huidige muziek. Samen met pianist Martin Sörös en cellist Veit Steinmann zet de vocaliste een avontuurlijke set neer, waarbij ze zowel standards als Alone Together als oude Hongaars en Engelse volksliederen in een frisse en eigentijdse bewerking presenteert. De arrangementen bevatten verrassende harmonische wendingen, waarbij met name cello en stem mooi op elkaar zijn afgestemd. Ast heeft een diepe, warme stem waarmee ze soms te veel weggeeft, ondanks dat het kloppend is over de veelal complexe akkoorden.
Deense Clubnight
Ik vervolg mijn weg dieper de stad in. Om meerdere concerten te zien, is het goed om één wijk uit te kiezen. Ik kies voor Ostertor en Steintor, wat een geliefd uitgaansgebied is onder de locals en waar statige jugendstil panden het straatbeeld bepalen. Na een half uur lopen arriveer ik bij de kelderclub Lila Eule, waar je zo aan voorbij kunt lopen. Hier staat de Deense Clubnight centraal. De donkere, lage ruimte is echter geen waardig podium voor de acts die er spelen.
Otooto
Foto: Angelique van Os
Bij binnenkomst word ik -en het overige publiek- weggeblazen door de enorme power van de eerste band Otooto, die veel elektronische elementen toepast. Het jonge vijftal is opgericht tijdens de pandemie en maakt sindsdien z’n opwachting. In het tweede stuk zijn de instrumenten beter definieerbaar, wat ook geldt voor de rest van de set. Er is mooi en spannend samenspel tussen frontmannen en blazers, trompettist Jonas Due en saxofonist Oilly Wallace. Het tweetal lijkt perfect op elkaar ingespeeld met pakkende thema’s waarbij ze zowel tweestemmig als unisono elkaar naadloos aanvullen. Due heeft een fraaie fluwelen sound die melancholische sferen oproept.
Het is vooral saxofonist Wallace die excelleert met zijn zangerige lijnen, zijn warme sound, uitmuntende techniek en virtuoze, vurige spel, hoewel hij net zo gemakkelijk ritmische funk riffs neerzet. Hij neemt wel veel ruimte in met zijn solo’s, maar als je zo goed kunt spelen dan mag dat.
Ook de ritmesectie staat als een huis. De band brengt een mooie balans tussen toegankelijke melodieën en meeslepend spel. Fijne grooves, subtiele motieven in de rhodes en smaakvolle antwoordlijntjes in de toetsen. Van funky en swingend tot modern creative. Indrukwekkend bandje dat ongetwijfeld veel internationale aandacht gaat krijgen.
De band brengt een mooie balans tussen toegankelijke melodieën en meeslepend spel
Nana Rashid
Foto: Angelique van Os
Na de ombouw betreedt zangeres Nana Rashid het podium met haar trio. Ik sprak haar al vorig jaar na het verschijnen van haar debuutalbum Music For Betty. Inmiddels heeft ze de hoogste Deense muziekprijs gewonnen en staat ze geprogrammeerd op grote Franse festivals als Marciac en Nancy Jazz. Haar ingetogen, verhalende songs, (zoals Mother, Father, over haar gemixte culturele roots), typerende geluid en naturelle verschijning vormen haar kracht. Ze vertelt veel persoonlijke en maatschappelijke verhalen, zoals over haar halfzussen die in Oman een onderdrukt leven leiden.
Helaas is er veel rumoer op de achtergrond waardoor de breekbare liedjes niet helemaal tot z’n recht komen. Toch laat Rashid zich niet uit het veld slaan en zingt trefzeker door, zoals tijdens het duet met contrabassist Martin Brunbjreg. Hij speelt een prominente rol in het trio. Rashid maakt indruk met het nummer Four Women, dat gaat over vier symbolische vrouwen. Door haar indringende voordrachten, tikkeltje rauwe stem en sterk interactief samenspel met de band, gaat er een gevoel van weemoed door de donkere zaal. In het stuk laat ze het publiek mee hummen en blijft de geest van Nina Simone voelbaar in de lucht hangen.
Nils Kugelmann Trio
Foto: Uli Neumann Cosel
Een paar honderd meter verder, in bar Römer, is de jonge Duitse bassist Nils Kugelmann met zijn trio te horen. Het drietal heeft al vele aanmoedigingsprijzen ontvangen en bracht in 2023 hun debuutalbum Stormy Beauty uit op het gerenommeerde ACT label., -herkenbaar aan zijn robuuste gouden ketting, zijn geruite pet en zijn enthousiaste uitstraling-, wisselt zijn zware, diepe stuwende basspel af met klassieke invloeden, die doorgevoerd worden in het lyrische pianospel van Luca Zambito. Het energieke trio doet met vlagen denken aan GoGo Penguin en Phronesis.
Na een uitbundig stuk vol ritmewisselingen en stevig voetenwerk van drummer Valentin Renner is er een fraaie vrije interlude voor pianist Zambito, die klassiek doordrenkte melodieën en lijnen speelt over de constante pulserende bas. Het trio sluit af met een uitbundig stuk waar repeterende motieven en stevige syncopen de boventoon voeren. Al toewerkend naar een stevige climax gaat het dak eraf in de voormalige technoclub en keer ik nog half stuiterend van de enerverende Clubavond terug richting het hotel.
