Het Metropole Orkest is door de jaren heen een vaste waarde voor de BBC Proms. Ook dit jaar kreeg het Nederlandse orkest een uitnodiging en beantwoordde dit verzoek met een sterk programma.
Tekst: Dick Hovenga | Foto’s: BBC-Mark Allan
Dit keer werd gekozen voor een volle orkestbewerking van The South African Jazz Songbook. Hiermee tourde de Metropole Big Band al eerder door Nederland. Ook in London bleken op 28 augustus de arrangementen een schot in de roos.
Trompettist, arrangeur en dirigent Marcus Wyatt, is de man achter het Proms-programma. Hij dook hiervoor diep in de Zuid-Afrikaanse jazzgeschiedenis. Het gevarieerde programma bevatte natuurlijk stukken van artiesten als Hugh Masekela en Miriam Makeba. Daarnaast introduceerde Wyatt muziek van gerenommeerde componisten die buiten Zuid-Afrika nog wat minder bekend zijn. De meesterlijke arrangementen van Wyatt en diens Zuid-Afrikaanse vriend/arrangeur Mike Campbell hadden swing en werden met hart en ziel gespeeld. Met vocaliste Siyabonga Mthembu uit Zuid-Afrika en de Britten Eska, Theon Cross en Soweto Kinch was de gastenlijst zeer divers. Een uitstekende keuze bleek gaandeweg het concert.
Opening
De opening van de concertavond ging van start met twee stukken Tete And Barbs In My Mind en Mra van de legendarische saxofonist Dudu Pukwana. Gevolgd door Miriam Makeba’s The Click Song, hier gezongen door Eska en nadrukkelijk bijgestaan door Theon Cross op tuba. Een fantastische uitvoering van Abdullah Ibrahims Bombella en het lekker dwarse Lakutshoni Ilanga (Mackay Davashe/Alan Salinga) waren andere hoogtepunten. Met Zim Ngqawana’s Bantu werd de set voor de pauze afgesloten.
Na de pauze
Er zat waarschijnlijk iets fijns in de pauzedrankjes want na de break kwamen de musici echt op stoom. Eerst was daar het fraaie Connected, een compositie van Marcus Wyatt die hij ‘er even tussen gepropt had’. Vervolgens het indrukwekkende Stimela (Hugh Masekela). Een song die verhaalt over zwarte arbeiders die in overvolle wagons reisden van het platteland naar de stad waar ze dan vaak dagen achtereen zwaar werk moesten verrichten. Uitbundig gezongen door Mthembu in de rol van verteller daarin bijgestaan door Eska. Een adembenemende uitvoering. Met spetterende versies van Yakhal’ Inkomo van saxofonist Winston ‘Mankunku’ Ngozi en Diphororo van muzikant en uitgesproken politiek activist Jonas Gwangwa ging het programma verder.
Afsluiter
Wyatts eigen Annake Tassou werd werd ingeleid door Cross die al ‘praat zingend’ in zijn tuba gelijktijdig een heerlijke baslijn neerlegt. Daarmee toont hij zijn grootsheid, ondanks zijn jonge leeftijd. Met Mthembu en Eska nadrukkelijk aanwezig werd het concert bijzonder sterk afgesloten. Rijke compositie, nog rijker arrangement.
Met het publiek in een volle Royal Albert Hall in opperbeste stemming wordt een toegift natuurlijk afgedwongen. Verrassend genoeg is dat misschien wel het mooiste stuk van de avond. Met alle uitvoerenden op het podium wordt Dear Africa, geschreven door Mongezi Feza, Okay Temiz en Johnny Dyani, tot een ware hymne gesmeed. Zo liet het Metropole weer eens horen welke prachtige dimensies een aanzwelling sound heeft. Eska en Mthembu zetten de toon zetten bij deze uitvoering en Cross volgt opvallend. Het is saxofonist Soweto Kinch die de compositie draagt met een zeer fraaie solo. Op het mooiste deel van zijn solo hoor je het orkest ‘er onderdoor schuiven’ zoals dat maar zo heel weinig gebeurt. Langzaam in volume en oh zo subtiel tot volle kracht opbouwen en op het hoogtepunt van de solo de emotie doorvoeren. Waanzinnig mooi!
Hulde
Wat is het toch een feest om naar dit orkest te luisteren. Er is gewoon geen ander orkest ter wereld dat zo gemakkelijk kan schakelen tussen sfeer en ritme. Daarbij spelen de afzonderlijke muzikanten geweldige solo’s. Voor een gastmuzikant is het niet eenvoudig om die kwaliteit te evenaren, laat staan te overtreffen. Zondag 28 augustus 2022 mag de boeken in als een bijzondere BBC Proms en een hoogtepunt in het bestaan van het Metropole Orkest. Hulde aan Marcus Wyatt die dit project jarenlang heeft doorgezet om dit uiteindelijk in het mekka van muziekland het Londense Royal Albert Hall te zien gloriëren.
