Van de Britse fusionlegende John McLaughlin verschenen de albums Liberation Time en The Montreux Years 1978-2016. Zijn Europese tour met The 4th Dimension brengt de gitarist deze zomer voor de negende keer naar het North Sea Jazz Festival. McLaughlins muzikale motto is glashelder: ‘Als je nadenkt, speel je niet en als je speelt, denk je niet na.’
Tekst: François van de Linde Foto: Alessio Belloni
Hij hoest, proest, kucht, kreunt en steunt. Zijn stem is een kruising tussen het met whisky gekruide gegrom van Tom Waits en de schuurpapiersound van Miles Davis geworden: John McLaughlin (1942) heeft corona. Niettemin is zijn statige en elegante Britse accent ongedeerd. Drie dagen na ons gesprek laat de kersverse tachtiger weten dat hij inmiddels geen klachten meer heeft. De voortgang van de Europese tour van zijn band The 4th Dimension is dus niet in gevaar. Als klap op de vuurpijl is McLaughlin in juli van de partij op het North Sea Jazz Festival. Ook in de studio is hij nog steeds te vinden. Vorig jaar verscheen het ouderwets vurige fusionalbum Liberation Time. Onlangs kwam The Montreux Years 1978-2016 uit, een compilatie van zijn optredens op het befaamde Zwitserse jazzfestival.
Ruim daarvoor had McLaughlin er al een loopbaan opzitten. Wat heet, eind jaren 60 en in de jaren 70 zette de in Yorkshire geboren gitarist zich op de kaart als de fusiongitarist van zijn generatie. Hij brak definitief door in de band van Miles Davis en speelde op iconische platen als In A Silent Way en Bitches Brew. Vervolgens vierde hij opvallende successen met zijn Mahavishnu Orchestra, waarin McLaughlin zijn originele en vingervlugge mengeling van jazz, Oosterse muziek en flamenco ruimschoots kwijt kon. India heeft hem altijd gefascineerd. McLaughlin een van de pioniers van de kruising tussen jazz en Indiase toonsystemen. In het dagelijks leven draait het voor John ‘Mahavishnu’ McLaughlin om meditatie en begrippen als de ‘absolute waarheid’. Naast muziek en meditatie brengt hij zijn tijd door met lezen, bergwandelen en koken. Mclaughlin beantwoordt de vragen van Jazzism vanuit zijn thuisbasis in een zonnig Monaco.
Het is de negende keer dat u op North Sea Jazz staat. Heeft u bijzondere herinneringen aan het festival?
‘Als je eenmaal op het North Sea Jazz Festival hebt gespeeld, vergeet je dat nooit meer. Er liggen daar vele herinneringen. Ik weet nog dat ik er midden jaren tachtig met Mahavishnu Orchestra speelde en dat Jack Bruce en Ginger Baker een trio vormden met Birele Langrene. Het was tof om mijn oude kameraden te ontmoeten. Dat is naast optreden ook een van de leuke bijkomstigheden van het festival.’
U speelt er dit keer met uw band The 4th Dimension, een opvallend energieke groep. Jullie touren sinds 2017 niet meer in De Verenigde Staten. Waarom eigenlijk niet?
‘Het is een geweldig stel muzikanten en persoonlijkheden. Ik ben er heel erg blij mee dat er zoveel passie in zit. Muziek zonder passie interesseert me niet. Wat betreft touren in de VS, daarmee ben ik in 2017 gestopt. Tussen 1969 en 1982 heb ik in de VS gewoond. Ik kan wel stellen dat ik Amerika beter ken dan sommige Amerikanen. Tot een aantal jaar geleden deed ik elk jaar drie tours, maar de muzikale situatie is ongelofelijk veranderd. Nog meer dan voorheen is de muziekindustrie een speeltje van aandeelhouders en streaming is ook niet bepaald lonend voor de meeste artiesten. Financieel is touren in de VS zelfs voor een groep als de mijne een hachelijke zaak. Het rijkste land ter wereld is geestelijk gezien het armst. Ook al heb ik er lang gewoond, dan nog is een visum krijgen altijd een gedoe. Ik was het behoorlijk beu.’
Het culturele leven komt na twee magere jaren weer op gang. Uw laatste album ‘Liberation Time’ reflecteert op die periode. De wrange ironie wil dat de titel met de oorlog in Oekraïne een dubbele lading heeft gekregen.
‘Voor mij waren het gelukkig geen magere jaren. Ik ben elke dag aan het spelen of met een project bezig. Mijn plaat is betekenisloos vergeleken met de situatie in Oekraïne. Ik heb door Oekraïne gereisd, er opgetreden en prachtige mensen ontmoet. Deze ramp is veroorzaakt door iemand die ongekend dom is. Maar erger nog: gewoonweg kwaadaardig. Laten we hopen dat de titel uiteindelijk slaat op een positief einde van die oorlog. In werkelijkheid is het album ontstaan uit de artistieke en culturele beperkingen waar we allemaal mee te maken hadden.’
Je las een deel van het interview dat Jazzism met John McLaughlin had. Het hele interview vind je in Jazzism 3-2022. Klik hier voor het magazine.
