Nederland is een jazzwoestijn, als je sommige kenners moet geloven. Heel Nederland? Nee, een klein dorp in het noorden des lands biedt moedig weerstand. Zaterdag vond in Zuidhorn de derde editie van Jazz te Gast plaats.
Door Dietmar Terpstra, fotografie Janette Hamminga
De lommerrijke straat De Gast in het Groningse Zuidhorn, een luttele zeven minuten met de trein van ‘Stad’, bood afgelopen zaterdag een podium voor een keur aan hoofdzakelijk Europese jazzmusici, met als ‘artist in residence’ de pianist Ethan Iverson (foto), die een paar jaar terug The Bad Plus verliet voor een solocarrière.
(klik op de foto voor een vergroting)
‘A festival unlike any other in the world’, noemde trompettist Dave Douglas Jazz te Gast twee jaar geleden, en daar zou hij best een gelijk in kunnen hebben. Waar vind je een plek waar de inwoners hun fraai gemanicuurde achtertuin ter beschikking stellen aan met piano’s heen en weer zeulende musici, buiten de gebaande paden lopende liefhebbers en anderen die je natgeregende gazon vernaggelen?
Publiekstrekker was natuurlijk Ruben Hein, die als artistiek leider van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO) optrad, en daar ook bij zong. Die bigband, die bestaat uit 18 jonge toptalenten, wordt wel het ‘Jong Oranje’ van de vaderlandse jazz genoemd, en Hein dirigeerde zonder nadruk maar beslist. Verrassend ook, want het repertoire bestond niet uit geijkte standards, maar uit songs van onder meer Radiohead (The Daily Mail) en de bijna vergeten Thomas Dolby, wiens Budapest By Blimp ze speelden. Niet de de meest voor de hand liggende keuzes.
Ethan Iverson had een paar drukke dagen. Hij moest samen met onder meer saxofoniste Marike van Dijk splinternieuw werk voorbereiden, want een belangrijke functie van het festival is de ‘Greenhouse’, waar ter plekke geschreven muziek uitgevoerd wordt met steeds wisselende muzikanten, waaronder een strijkkwartet van het Noordpool Orkest.
Dat leidde tot opzienbarende muziek, zoals de ruim een half uur durende improvisatie van Iverson, Van Dijk, saxofoniste Tineke Postma en Dodo Kis, die haar wonderlijke collectie blokfluiten bespeelde via allerhande openingen die daar oorspronkelijk niet voor bedoeld waren. Het regende nog flink tijdens die show, maar toch bleef het publiek ademloos luisteren. Avant garde in de regen, noemde Iverson het. Spannend was het ook.
Mooi was ook het optreden van de van oorsprong Griekse bassist Petros Klampanis. Klampanis werkte in New York met Snarky Puppy en Shai Maestro, maar moest het in de Zuidhornse achtertuin doen met Iverson en de uitstekende Mark Schilders op drums. Samen met de vier strijkers van het Noordpool Orkest speelden ze door Balkan-invloeden gekleurd werk van Klampanis, waaronder Minor Dispute, het van zijn album Chroma afkomstige Tough Decisions en het al wat oudere Thallassaki (Little Sea), waarop hij zijn staande bas als percussieinstrument gebruikte.
Een tuin verderop was een tentje opgetrokken voor de Groninger saxofonist Sander Baan en zijn band, waarin de uit het verre Nisjni Novgorod afkomstige drummer Petr Agapov, toetsenist Sander Thijssen en Andrea Caruso op bas. Cosmic Playground noemen ze hun band, en dat bleek ook uit de composities, zoals Laniakea, genoemd naar het kosmische supercluster waar onze Melkweg deel van uitmaakt. Ook het nummer Singularity stond op de playlist, vernoemd naar de zwarte gaten waar tijd en ruimte samenkomen, en als slot had Cosmic Playground een ode aan de Space Invaders-game bedacht. Spacey jazzrock was ‘t, en meeslepend ook, al gedroeg de toetsenist zich wat keurig voor het genre.
Zo was er tijdens Jazz Te Gast genoeg te beleven, ook voor de meer veeleisende muziekliefhebber. Fender Rhodes-tovenaar Jozef Dumoulin mocht samen met Ethan Iverson nog wat werk van Miles, Bach en een simpel bluesje nagenoeg onherkenbaar verbouwen, en voor de adepten van de meer straight ahead jazz was er een optreden van de Suzan Veneman Groep, met pianist Timothy Banchet en drummer Wouter Kühne in de gelederen. Ondanks de wegwaaiende partituren speelde de band een gedegen set, hopelijk gaan we die nog veel zien op de podia, komende tijd.
Jazz Te Gast is een tweejaarlijks festival, dat misschien wel als voorland voor muziekfestivals in het algemeen kan dienen. Kleinschalig, vriendelijk en toegankelijk, met makkelijk benaderbare muzikanten en bier tegen billijke prijzen. Kom daar eens om, tegenwoordig.
