Het festivalseizoen is geopend en kan eindelijk weer zoals vanouds worden ervaren. Op naar het hippe Noorse Trondheim om afwisselende jazz te ervaren tijdens de 34ste editie van Jazz Fest.
Tekst: Angelique van Os
Het is goed om terug te zijn in de universiteitsstad Trondheim, dat halverwege Noorwegen ligt en ruim 40 duizend studenten telt. Ruim tien jaar geleden bezocht ik dit meerdaagse festival voor het eerst, waar naast uitstapjes naar internationale jazz vooral de focus ligt op (lokale) opkomende sterren en nationale gevestigde namen. Het festival van de hartelijke en zeer betrokken artistiek directeur Ernst-Wiggo Sandbakk, die zelf drumdocent is aan het conservatorium, is flink gegroeid. Zowel qua aantal podia, professionaliteit als inhoud.
Er zijn zo’n dertien verschillende podia op redelijk goede loopafstand van elkaar te vinden in het compacte centrum. Een citytrip is overigens goed te combineren, want Trondheim is een aangename stad met veel geschiedenis. Per avond zijn er tussen de vijf en zeven acts te zien, gevolgd door een afsluitende jamsessie. Uitzondering is Samsfundet, het podiumcomplex van de studentenvereniging van Trondheim. Dit is de grootste verenging van heel Noorwegen. Dat is bijna een festival op zich waar meerdere acts te zien zijn. Er staat ook een Nederlandse naam op het programma: Tineke Postma met haar Freya project.
Cyrille Aimée
Ik sluit aan op donderdag 12 mei, de tweede volwaardige festivaldag. De avond is doordrenkt van contrasten en humor. De acts lopen zeer uiteen qua stijlen en ademen de nodige zelfspot, wat goed aanslaat bij het publiek. Zo beweegt de Franse in New Orleans wonende Cyrille Aimée zich tussen standards, soulvolle Latin en funky grooves. De elegante vocalist mag dan niet zozeer uitblinken qua bereik, power of bijzonder stemgeluid, maar ze imponeert met haar verhalende en directe, ingetogen manier van zingen en subtiele frasering. Daarnaast kan ze geweldig scatten en zingt ze in drie talen.
TSO & Erlend Skomsvoll
Het tweede concert ademt in de fraaie Vår Frue Kirke, in een hele andere sfeer. Er klinken serene doch uitdagende vocale klanken van het TSO-koor, afgewisseld door lichtvoetig pianospel van Erlend Skomsvoll. De pianist annex componist schreef speciaal voor Jazz Fest het nieuwe werk Ettertankens Messe, met subtiele glansrol voor solist, trompettist Hildegunn Øiseth. Een hemels pareltje.
Synesthetic 4
Het contrast is groot bij het eigenzinnige Synesthetic 4 dat verrast met hun pakkende ritmen, geïnspireerd op hiphop en drum’ base grooves, aangevuld door spacey soundscapes en aanstekelijke uptempo thema’s. Wanneer de lyrische klarinettist Vincent Pongrácz in het Oostenrijks droog gaat punkrappen, creëren ze hun eigen gimmick. Lekker anders. Toch overtuigt het viertal niet echt: de repeterende vormen, syncopen en breaks worden voorspelbaar en er ontbreekt harmonie.
Guts and Skins
De avondclimax volgt met de absurdistische afsluiter Guts and Skins Octet, van het geliefde Noorse bas- en drumduo Ingebrigt Håker Flaten en Paal Nilssen-Love. Vanaf de eerste noot klinkt er een kakofonie van avant garde jazz en georganiseerde chaos. Hard drumgeweld, distortion op de bas en uitbundige abstracte solo’s domineren het toneel. Het is vooral klarinettist en klankkunstenaar Isabelle Duthoit die een vermakelijke en schaamteloze feature neerzet. Met haar grunge-achtige stem past ze zo in het personage van Gollum (Lord Of The Rings), om vervolgens te transformeren in een hysterische Franssprekende heks. Wat een lef!
Frio
De vrijdag was minder verrassend qua inhoud, maar toch was het wel een gevarieerde avond. Het akoestische jonge trio Frio van pianist Isak Hungnes, die nog niet eens eerstejaars student is van het conservatorium, vormt het aangename aperitief van de dag in Digs Café met een portie swingende jazz standards.
Petter Wettre Kvartet & Lange Lund
In de tegenoverliggende zaal klinkt eveneens straight forward jazz van gitarist Lage Lund, tenorsaxofonist Petter Wettre, bassist Daniel Franck en drummer Jakob Høyer. Het viertal brengt uitbundige uptempo solo’s geënt op de Amerikaanse traditie. Technisch, de timing en qua virtuositeit klopt alles bij deze topmusici, alleen is er niets origineels aan dit kwartet dat lukraak noten spuwt.
Espen Berg
Een absoluut hoogtepunt van het festival is het concert van Espen Berg. De Noorse pianist presenteert met zijn nieuwe zeskoppige ensemble de première van Water Fabric. Er klinken prachtige verstilde en filmische klanken met een topbezetting met drie strijkers (waaronder Harpreet Bansal), trompettist Hayden Powell en drummer Per Oddvar Johansen. Het vormt een mooie combinatie van gecomponeerde uitgeschreven lyrische thema’s en uitdagende, dynamische solo’s. De stukken ademen een zweem van dromerige melancholie met spannende elegante wendingen en accenten in harmonie en melodie.
Ellie Mäkelä imponeert met een indrukwekkende feature van lange, snelle motieven en riffs vol modulaties die ze samen met Berg super strak en met veel bezieling neerzet. Berg zelf heeft bijna een fluwelen touché wat perfect aansluit bij zijn poëtische, kleurrijke spel. Ondanks dat het concert misschien iets korter had gemogen qua spanningsboog, is het een geweldig debuut met deze groep.
Los Aurora
Bij de rockende, ritmische flamenco van Los Aurora gaat het er minder subtiel aan toe. Zanger Pere Martinez is nogal dominerend met harde, ongenuanceerde uithalen die uit zijn tenen lijken te komen. Hij gaat er in ieder geval helemaal in op. Aardige toevoeging aan het kwartet is de sensuele flamenco danser Manuel Álvarez.
Klabbes Bank
Het was nogal zoeken naar de ‘geheime’ ingang van Trykerriet Scene, die verscholen zit in een donker steegje. Hier maakt de Zweedse band Klabbes Bank zijn opwachting. De bezetting is opvallend met twee altsaxofonisten die ook beiden klarinet en fluit spelen, wat het geheel steeds een andere kleurschakering geeft.
De zes heren mixen een hedendaags geluid van akoestisch spel met elektronica, onder leiding van toetsenist Klas-Henrik Hörngren. Ze durven de ruimte op te zoeken, hoewel de technische snufjes de gelaagde soundscapes soms te veel overheersen. Het spel van de blazers is wel wat beperkt en soms onzuiver, hoewel ze veel goed maken in het slotstuk. Met beter geluid was de band waarschijnlijk beter tot z’n recht gekomen.
Starlight Big Band & Katherine Winfeld
Mijn laatste festivaldag start swingend met de Starlight Big Band van de NTNU Jazzlinja (het conservatorium). De band is opgericht in 2019 en bestaat volledig uit jonge, getalenteerde vrouwen. Opvallend overigens, want circa 60 procent van de studenten van het conservatorium zijn vrouwelijke muzikanten. Voor de gelegenheid versterkt de Deense pianiste, componiste en bandleider Katherine Winfeld de groep. Starlight Big Band speelt eigentijdse stukken van Windeld met stevige ritmen en blaasfeatures, alsook dromerige en uitgesponnen ballads. Uiteraard moet de groep nog groeien en zijn sommige musici nog wat bleu, maar het niveau is hoog.
Timo Lassy
Tenorsaxofonist Timo Lassy is een grote naam in thuisland Finland. Met zijn nieuwe trio, Ville Herrala op bas en Jaska Lakkarinen op drums, speelt hij nieuw materiaal van zijn meest recente plaat Trio (2021). Evenals vrijdag bij Lage Lund en Petter Wette is het repertoire en de speelstijl erg geënt op de Amerikaanse traditie: lyrisch en virtuoos vuurwerk, maar het eigen verhaal ontbreekt.
Pascal Schumacher
De soloperformance van Pascal Schumacher begint een stuk spannender. De Luxemburgse vibrafonist creëert zijn eigen hedendaagse sound en stijl door zijn minimalistische en repeterende spel te verreiken met loops en elektronica. Het resultaat is een hypnotiserend, dynamisch en spannend schouwspel. Echter is het lastig om een uur lang te boeien als solist en halverwege de set verslapt de aandacht dan ook bij het publiek.
Ghost Note
Wie naar Jazz Fest gaat moet zeker ook naar het studentencomplex Samfundet. Het hoge en ronde gebouw heeft verrassend veel zaaltjes en de mainstage oogt als een circus, inclusief gestreept plafond. De energieke band Ghost Note maakt wel vroeg in het programma – om 19.00 uur- zijn opwachting, maar wat lichte, feestelijke kost is een fijne afwisseling. De retestrakke en swingende soulfunk van de Amerikanen dendert als een sneltrein voorbij. Hoe kan het ook anders met bandleden van onder andere Snarky Puppy, Prince en Herbie Hancock, beïnvloed door grote helden uit de seventies zoals James Brown, Sly & The Family Stone en Tower of Power. Catchy riffs gaan gepaard met opzwepende ritmen, een vleugje Afro-beat en een flinke dosis future synths. De grooves zijn soms wel langdradig en het repertoire is weinig vernieuwend, maar met hun aanstekelijke vraag-en-antwoord zang winden ze met gemak het jonge publiek om hun vingers.
Trio Hermia, Ceccaldi, Darrifourq
Via een zij-ingang beland ik in een aangrenzend zaaltje waar het avontuurlijk trio Hermia/Ceccaldi/ Darrifourcq een heel eigen geluid brengen en allerlei stijlen doorkruisen. De Belgische saxofonis Manuel Hermia, drummer Sylvain Darrifourcq en cellist Valentin Ceccaldi bewegen zich van jazzpunk, free jazz, donkere soundscapes tot zelfs swing en rock. Intens heftig.
O-Janà
Dat geldt ook voor het Italiaanse duo O-Janà, bestaande uit Ludovica Manzo (vocals en live sampeling) en Alessandra Bossa (piano). Manzo combineert haar fraaie, breekbare en ietwat hese stem met een stevige experimentele touch, aangevuld met dancebeats en gesampelde loops. Bossa voegt haar expressieve spel daaraantoe en is zeer beweeglijk achter de vleugel. Intrigerend en overweldigend tegelijkertijd.
Terwijl Jazz Fest nog even doorgaat, zijn mijn oren verzadigd. Ik neem afscheid van overwegend avontuurlijk festival waarbij de betrokkenheid onder zowel publiek als muzikanten groot is. Het festival investeert veel in talent en nieuwe commissies en is daarmee zonder twijfel een broeiplek voor opkomende sterren en nieuwe projecten.
