Op 19 november is zangeres Sara Tavares overleden aan een hersentumor. Ze was geboren en getogen in Lissabon. Haar ouders kwamen uit Kaapverdië: haar moeder van het eiland Santo Antão, haar vader van het eiland Santiago.
Tekst: Rik van Boeckel | Foto’s: Joke Schot
Tavares brak in 2006 wereldwijd door met het prachtige album Balancê. Daarvoor bracht ze de gospel-cd Sara Tavares and Shout (1996) en Mi Ma Bô (1999) uit. Na de release van haar albums Alive in Lisboa (2008) en Xinti (2009) werd de hersentumor al bij haar vastgesteld en kon ze niet meer optreden maar in 2018 kwam ze terug met het album Fitxadu en een optreden in De Doelen in Rotterdam.
Afrikaanse soul
Daarvoor had ze in 2016 opgetreden tijdens het Sodade festival in Rotterdam. Ze werkte samen met fadozangeres Ana Moura, met de Senegalese/Kaapverdische musicus Boy Gé Mendes en de Congolese musicus Lokua Kanza. In een interview met Jazz Magazine vertelde ze in 2009 over haar muziek: ,,Ik luisterde veel naar Amerikaanse soul en R&B en ontdekt tegelijkertijd de Afrikaanse muziek. Lokua Kanza en Boy Gé Mendes hebben me daarover veel geleerd. Mijn eerste album Mi Ma Bô zat qua stijl tussen R&B en Afrikaanse muziek in.”
Improviseren
Op Balancê combineerde ze de melancholie van de Kaapverdische morna en van de vrolijke coladeira met afrobeat, de Angolese semba en reggae. Ook interpreteerde ze sommige traditionele Kaapverdische ritmes op haar eigen manier en combineerde die op Xinti met reggae en jazz. Dit vertelde ze over het creëren van een lied: ,,Ik begin meestal te improviseren op de gitaar en dan komen de woorden. Die voeg ik samen tot een gedicht, daarna werk ik de melodie verder uit.”
Creools
Ze vertelde ook dat de puls van haar muziek Creools is. Met de term bedoelde ze dat haar muziek alles uit de Portugeessprekende wereld omvat: uit Kaapverdië, Portugal, Brazilië, Angola en Mozambique. Ze noemde haar muziek niet Kaapverdisch maar Afro-Portugees want haar muziek is ontstaan in het multiculturele Lissabon.
Tijdens een interview in 2018 vertelde ze: ,,De akkoorden in mijn nummers haal ik uit traditionele stijlen als de morna en coladeira. Een van mijn nummers op het album Fitxadu is gebaseerd op coladeira maar de sound is meer urban, meer stads. Ik woon in de stad en in Europa. De traditionele Funana wordt gespeeld met accordeon en ferrinho, een ijzeren staaf. Maar in Praia, de hoofdstad van Kaapverdië op Santiago, wordt het nu gespeeld met elektrische gitaar en drums.”
Césaria Evora
Tijdens dat interview vertelde ze ook dat ze nog steeds houdt van Amerikaanse gospel, soul en R&B, van de muziek van Stevie Wonder, Whitney Houston en Aretha Franklin. En uiteraard ook van de liederen van Cesária Évora. ,,Zij interpreteerde een lied op een geweldige manier.”
Sara Tavares deed dat op haar manier ook. Ze is slechts 45 jaar geworden.
