‘Three days of living, handmade music.’ Dat is het motto van een bijzonder festival in de stad Gent. Een minifestival, zonder stijlrestricties noemt de organisator Michel Mast het zelf.
Tekst en fotografie: Willem Jongeneelen
Het festival vindt plaats in de achtertuin van deze onder meer uit FES (Flat Earth Society) bekende saxofonist. Overdekt als het nodig is, maar dat is dit jaar op 1ste Pinksterdag, de dag dat wij zijn prachtig intieme festival bezoeken, niet nodig. Het programma biedt een uitgelezen mix van nieuw Vlaams supertalent en internationaal vermaarde artiesten. Het is er smullen geblazen, en dan hebben we het hier niet eens over de met liefde vervaardigde streekproducten achter in zijn tuin, om ook de inwendige mens te verwennen.
Liefde en gezelligheid
Ham Sessions, genoemd naar de straat aan de rand van de stad waar de optredens plaatsvinden, is het type festival dat zoveel liefde en intieme gezelligheid uitstraalt dat je het van de daken zou willen schreeuwen. Anderzijds wens je dat die unieke sfeer ‘voor de pure liefhebbers only’ behouden blijft en het festival daarom liefst zachtjes slechts aan een paar mensen zou willen tippen. De samenstelling van de middelste dag van deze driedaagse is er alvast een om van te watertanden. Even divers en met evenveel smaak bereid als die hapjes en drankjes.
Tristan
Het jonge kwartet Tristan, gebouwd rond zangeres Isolde van den Bulcke trapt af. Een aantal mensen zullen bij het horen van de naam eerder een man verwacht hebben. Bij de a cappella gezongen eerste noten horen ze zelfs een man. Dat is echter schijn. De stem van de blonde zangeres wordt door middel van moderne elektronica vervormd tot die van een wat bozige oudere man met kraak. Eenmaal ontdaan van de effecten uit de vocoder blijkt de jonge twintiger over fraaie hoge uithalen van zichzelf te beschikken.
Ze wordt vaak aangekondigd als de Vlaamse Melanie de Biasio. Dat moet vanaf nu maar eens afgelopen zijn. Velen herhalen die ongetwijfeld complimenteus bedoelde omschrijving, maar buiten het feit dat ze allebei van het vrouwelijk geslacht en vreselijk getalenteerd zijn, reiken de overeenkomsten niet. Isolde zit muzikaal in een andere hoek, opereert in een compleet andere klankkleur en bezit een andersoortige bagage.
Jazzy
Isolde is bovendien jong, zoals ook de drie hongerige honden rond haar. De muziek bezit jazzy kantjes, maar vertrekt vooral vanuit warme modern klinkende synthesizerpartijen van toetsenist Vik Hardy. Isolde schets daaroverheen een voor zo’n fris ogende jongedame een niet al te vrolijk klinkend tijdsbeeld. ‘I’m not proud. Probably never will be’, zingt ze. Ze nuanceert het later gelukkig iets. Ook jongeren hebben wel degelijk het recht zaken voor zichzelf te kunnen bepalen en daar trots op te zijn.
Grootse dynamiek
Haar stem wordt later nog een aantal keren vervormd. Ook de soms subtiel klinkende, soms behoorlijk stevige en groovy bas- en drumspartijen worden regelmatig door de mangel gehaald. Isolde loopt soms haar vocalen tot een tweede stem of koortje waar ze daarna vrijuit overheen kan denderen en uithalen. De jonge twintiger pakt naar mate de set vordert steeds voller uit. De dynamiek tijdens het optreden is groots. Waar ze in een eerder leven (als tiener) onder de naam Siam wat meer soul en moody jazz in haar muziek stopte, daar is het geheel nu duidelijk meer elektronisch en nog sfeerrijker. Als de huidige muziek van Tristan dan toch ergens mee vergeleken zou moeten worden, dan past in een aantal tracks de omschrijving triphop à la Portishead met een jazzy randje wellicht. Maar het eigenzinnige Tristan is nu eigenlijk al behoorlijk vaak zichzelf: uitstekende muzikanten met een geweldige zangeres in front. Toekomstmuziek waar het einde van de ontwikkeling nog lang niet in zicht is.
Molten Penguin
Jan Ghesquière (Molten Penguin)
Ook in de volgende Belgische verrassing speelt elektronica binnen de geluidskaders een grote rol. Het instrumentale kwartet Molten Penguin, met muzikanten uit Nordmann, Altertape en Sinister Sister, bezit al een bijzondere samenstelling qua instrumentarium. Ook hier wordt echter het geheel, door middel van hypermoderne mixtechnieken afkomstig uit de dub en funk, nog specialer ingekleurd.
Vibrafoon
Drummer Jonathan Callens bezit een drumkit met zowel een traditioneel deel als een elektronische afdeling. Het door elkaar inzetten daarvan gaat hem goed af. Ook bassist Dries Geusens gebruikt de nodige pedalen en effecten om zijn partijen te vervormen en van extra lagen te voorzien. De ritmiek van dit straffe duo is altijd origineel qua vorm en geluid, en geeft op zich al vaak afwijkende stof tot nadenken. Daar mogen gitarist Jan Ghesquière en Pieter Claus op zijn vibrafoon nog eens een grandioze partijen aan toe voegen.
Zappaesk
Ghesquière kan heel dun spelend fraaie extra laagjes aanbrengen of loos gaan in machtig gitaarwerk. In zijn gedoseerd toegepaste solo’s zit veel Zappaeske schoonheid verborgen. Nooit is het standaard, nergens is het overdone of wordt het gezamenlijke doel voorbij gestreefd, ondanks de aanwezigheid van al die elektronische toevoegingen die je op het verkeerde been proberen te zetten. Ritmisch gebeurt er veel en van alles, Claus versterkt die effecten met vibrafoon of laat dat gigantische instrument daar meesterlijk overheen zingen.
Funk
Net niet teveel worden de individuele elementen in de echo gedrenkt of verliest een van de vier bandleden zichzelf in teveel ego. Ook hier speelt opvallend genoeg triphop een rol qua inspiratiebron, maar op een geheel andere wijze, en met een totaal ander eindresultaat, als bij Tristan. In de afsluiter getiteld Johnny Mastricht, een opvallende cover van de elektronische act µ-Ziq uit 2003, speelt funk en fun dan weer een grote rol. Deze heerlijke band zou ook op de wat meer gewaagd geprogrammeerde (pop)festivals niet misstaan.
Wereldklasse
Het hoogtepunt van dag 2 van de Ham Sessions 2018 moet dan nog komen: Ragini Trio ft. Bojan Z. Om te beginnen is er dus dat trio. Dat bestaat uit twee meesterlijke Vlaamse muzikanten: saxofonist Nathan Daems (tevens Black Flower) en drummer Lander Gyselinck (tevens STUFF., Lab Trio etc.). Ze zijn een samenwerking aangegaan met de Italiaanse contrabassist Marco Bardoscia. Dat zijn alvast drie muzikanten van wereldklasse, drie attracties op zich. Dan is er dat bijzondere materiaal waar ze zich op storten: Indiase muziek. De naam van het trio is ook zeker niet zomaar willekeurig gekozen. Een ragini is een toonladder uit de Indiase klassieke muziek. Letterlijk staat het voor kleur of tint, figuurlijk voor melodie en schoonheid.
Bojan Z
Nathan Daems (Ragini Trio)
Nathan Daems specialiseerde zich in Oriëntaalse muziekgenres. Waar hij zich in Black Flower met onder meer fluiten op toonladders uit Ethiopië en Arabië toelegde, daar doet hij dat met saxen in Ragini Trio op die uit India. Met deze bezetting vormt het trio de jazzy tegenhanger van traditionele formaties met onder meer een sitar. In hoeverre de muziek verder puristisch wordt benaderd is eigenlijk helemaal niet interessant. De voor Westerse begrippen afwijkende toonladders zijn dat laatste vooral wel, om over de wereldse partijen op saxofoon, contrabas (als dan niet met strijkstok) en piano nog maar te zwijgen. De speciaal uit Parijs overgevlogen Frans/Servische pianist Bojan Z. (de volledige achternaam Zulfikarpašić is voor velen zo lastig dat hij in zijn artiestennaam slechts de eerste letter hanteert) is een geweldige aanvulling op dit majestueus improviserende trio. Er wordt weliswaar met bladmuziek gespeeld (denk aan erg onpraktische, zeer uitgebreide lappen papier), want repeteren zat er vooraf niet in. Daar is qua intensiteit, technisch vermogen en speelplezier overigens helemaal niets van te merken.
De vonken vlieger er werkelijk vanaf. Wat wil je ook met de tevens in de eigen achtertuin spelende Lander Gyselinck als slagwerker. Met een aandoenlijk ogend gemak is iedere klap, elke tempowisseling of andere geniale inval raak. Bassist Marco Bardoscia geniet met volle teugen van het spelen met die Gentenaar achter zijn dit keer summier ouderwetse drumkit.
Big smile
Het publiek geniet met een big smile op het gezicht mee als de mannen elkaar opjutten, versterken, uitdagen, aanvullen of compleet verrassen. Het feit dat het voor dit ene optreden onmogelijk was de Indiase zangeres waarmee ze hun tweede album opnamen (release februari 2019) over te laten komen deed zich in negatieve zin nergens gelden. Maar dat belooft dus nog wat extra’s te worden als er rond de release van het album wel een reeks shows in België en Nederland met haar gepland gaan worden. Wereldband!
