Queen of Soul, Aretha Franklin, overleed vandaag 16 augustus ten gevolge van alvleesklier kanker. Ze werd 76 jaar.
Niet alleen is Aretha Franklin een van de beste zangeressen aller tijden, ze was ook beslist een van de meest eigenzinnige. Velen in Amerika maar ook vanuit Europa en Azie wilden haar graag nog eens een keer live meemaken maar dat was de laatste jaren een bijna onmogelijke opgave. Aretha vloog al decennia niet meer – sinds pakweg 1977 – wegens ernstige vliegangst. In haar thuisland, dat ze louter bereisde per luxe toerbus, werden wel geregeld liveoptredens aangekondigd en voorverkocht maar vele van die shows lastte ze, vaak zonder duidelijke verklaring en soms vlak van tevoren af. Aretha was kennelijk veel sterker verzwakt dan ons destijds werd medegedeeld.
Hoe ziek zij was weten we nu pas. Het is tekenend voor de onbetwiste Queen Of Soul. Op het podium stortte zij volop haar hart uit maar hoe zij verder leefde, met wie en onder welke omstandigheden werd doorgaans heel goed verborgen gehouden. Haar privéleven was jarenlang een groot mysterie. Slechts een enkele keer deed zij zelf een boekje open, op TV bij Oprah Winfrey of David Letterman. En meest recent in interviews naar aanleiding van de door David Ritz geschreven, ongeautoriseerde biografie Respect: The Life Of Aretha Franklin (2015). Ruim vijftien jaar eerder schreef hij ook al een boek over en met haar maar volgens Ritz werd dat te heftig gecensureerd en de samenwerking eindigde bitter. Met die tweede biografie als gevolg waarvan Aretha de inhoud afdeed als totale fictie, vol leugens. Hoe omstreden dat boek ook is, het vormt niet te versmaden leesvoer vol kijkjes achter de schermen. En de werkelijke waarheid zal zoals gebruikelijk wel weer ergens in het midden liggen.
Dankzij YouTube en vele ander online media kunnen we leren dat Aretha de afgelopen jaren wellicht de meest aangrijpende optredens gaf van haar hele carrière. Zij wist immers, als vrijwel enige, dat het einde ras nabij schreed. Kijk maar eens naar haar aantreden tijdens de Carole King-tribute (2015), waarbij onder meer toenmalig Amerikaans president Obama tot tranen toe geroerd wordt. En wie verder zoekt op bijvoorbeeld sugarmegs.com hoort recente opnamen van haar, waarop ze zichzelf eindelijk weer begeleidt op piano, die je haren te berge doen rijzen. Want naast eminent zangeres was ‘Ree’ ook een uitermate begaafd toetseniste.
Haar discografie kent vele, vele hoogtepunten maar ook diverse missers. Focus voor je plezier eerst maar op de diverse hits en albums die ze voor Atlantic Records opnam. En als je dan verder wilt zoeken is er de anno 2007 verschenen compilatie Rare & Unreleased Recordings From The Golden Reign Of The Queen Of Soul, waarop 35 onwaarschijnlijk fraaie out takes te horen zijn, vaak veel dieper en uitdrukkelijk soulvoller dan het werk dat tussen ’67-’79 wél werd uitgebracht. Daarna ga je uiteraard naar haar beginjaren als tiener, de Aretha Gospel opnamen die ze maakte aan de zijde van haar vader Reverend C.L. Franklin als 14-jarige … Om je vervolgens onder te dompelen in de hoeveelheden parels die ze opnam voor Columbia anno 1961-67, van ver voor dat ze een internationale soulster werd.
Moge zij rusten in vrede.
