Ze was dan wel beroemd, maar Amy ‘I’m no good’ Winehouse stond niet in het middelpunt van haar familie. Dat gold voor niemand, meent haar broer Alex. In het Jewish Museum Londen, is tot 15 september een intieme, ingetogen en vooral persoonlijke expositie te bezoeken over de Amy die haar familie kende.
Door: Angelique van Os
Het Jewish museum ligt in Amy Winehouse’s geliefde wijk Camden, waar ze de laatste jaren van haar leven woonde en muzikaal actief was. Ze had er vele hang outs. Op 14 september zou ze dertig worden, wat voor haar familie een mooie aanleiding is geweest om juist nu een tentoonstelling samen te stellen.
De compacte expositie vol persoonlijke anekdotes en items geeft inzicht van een joods meisje uit Noord-Londen met een enorm talent die waarde hechte aan haar achtergrond. Een achtergrond die niet zozeer hand in hand ging met het Joodse geloof en haar tradities, eerder met de sterke band die de zangeres had met haar familie.
Een voorbeeld: “Mijn hele leven ben ik ‘aanwezig geweest’ totdat er tegen me gezegd werd dat ik m’n kop moest houden. Ik had alleen zo’n grote mond, omdat je moest schreeuwen om gehoord te worden in mijn familie. Mijn familie? Ja, dat lees je goed. Mijn moeders kant is perfect, en van mijn vaders kant komt het zingen, dansen en de gekke musical extravaganza”, zo klinkt een fragment uit een essay van Amy tijdens haar periode op de Sylvia Young Theatre School, 1997.
Inspiratie
Een koffer met letterlijk allerlei familiefoto’s geeft een persoonlijk kijkje in een rommelig, maar hecht familiealbum. Een aantal dagen voor haar dood haalde Amy de koffer tevoorschijn en riep herinneringen op met haar vader. Dit was de laatste keer dat hij zijn dochter zag. Verder is er een stamboom die teruggaat naar betovergrootouders uit 1863 in Minsk. Bij de foto is het al snel duidelijk dat Amy op haar geliefde oma Cynthia leek (1927- 2006). Cynthia was een enorme inspiratie op zowel Alex als Amy, ze was heel glamourous, zag er altijd tiptop uit. “Ze behandelde ons meer als vrienden dan als kleinkinderen”, schrijft Alex in het bijschrift.
Er zijn collages met schoenen, schooluniformen, artiestenpasjes, boeken, jurken, foto’s met schoolvriendinnen en scènes uit schooloptredens. Amy was op de theaterschool al eigenzinnig en rebels. Ze wilde haar stem laten horen, boven zichzelf uitstijgen, dat kon ze daar te weinig. Ze wilde toen al beroemd worden, op het podium staan was haar levensmissie. Het is wrang om in een schoolessay te lezen dat ze met haar stem de zorgen van anderen wilde wegnemen, al was het maar vijf minuten…
Shuffle
Voor de muziekliefhebbers is er een klein overzicht van haar favoriete platen en cd’s, die ze grotendeels van haar broer had ingepikt. Toch struinde Amy zelf ook uren in platenzaken. Haar smaak was vrij breed: van Portrait (Ray Charles), In love (Dinah Washington) tot Strangers in the night (Frank Sinatra), The Divine One (Sarah Vaughn) en Smells like teen spirit (Nirvana). De muziek komt in een shuffle voorbij. Carol Kings So far away is favoriet onder de familie, en werd gedraaid tijdens Amy’s begrafenis. Haar gitaar – volgens haar broer het slechtste instrument ooit- staat er ook. Toch schreef Amy er veel songs op.
De Glastonbury Jurk die ze in 2008 droeg laat zien hoe slecht Amy er fysiek aan toe was. Ondanks het hippe model met studs van blauwe bloemen is het een maatje xxs. Veel bezoekers zijn geïnteresseerd in de herkenbare fifties en vroege jaren sixties rockabilly look van de artieste.
Amy Winehouse Foundation
Haar drugs- en alcoholverslaving komt nergens aan bod. Dat geldt tevens voor de stormachtige relatie met haar ex-man Blake Fielder-Civil. Uiteraard wel begrijpelijk dat haar familie een andere kant wil tonen en al genoeg te verduren heeft gehad met alle negatieve publiciteit die haar muzikale talent overschaduwden. Opvallend is wel dat Amy’s nichtje en peetkind, Dionne Bromsfield, nergens naar voren komt. De destijds 13-jarige Bromsfield werd omarmd door haar tante die op haar eigen label, Lioness Records, in 2009 haar debuut uitbracht.
Alleen naast haar laatste post mortem Grammy voor beste song met Tony Bennett (Body & Soul, 2012), vraagt haar familie aandacht voor de Amy Winehouse Foundation, waarbij ze de afgelopen twee jaar geld in hebben gezameld om jonge lotgenoten te helpen op te krabbelen en hun leven weer op te pakken.
Amy Winehouse wil herinnert worden als actrice en zangeres die voor uitverkochte zalen en West-End shows speelde. “Just for being me”, schreef ze in 1997. De diva was sinds de Beatles de best verkopende Britse act ooit en won 23 Awards, waar onder 6 Grammys en Twee Brit Awards (inmiddels heeft Adele in 2012 haar succes overtroffen). Met een brok in de keel verlaat je de zaal en de aanvechting om zelf een persoonlijke post-it achter te laten aan de muur is bijna niet te stuiten.
Of de expositie een internationaal vervolg krijgt is nog de vraag, dus voor de liefhebber een must om nu te gaan. In het aankomende nummer van Jazzism dat half september verschijnt staat overigens een reportage over de jazzscene in Londen. Daarnaast is er aandacht voor Amy’s geliefde Camden.
Meer informatie:
Jewish Museum Londen
Raymond Burton House
129-131 Albert Street
Kosten: £7 p.p.; ook familietickets £18 (twee volwassenen en vier kinderen).
