Op 6 oktober is de legendarische saxofonist/producer/arrangeur Tony Vos overleden. Vos (* Eindhoven, 1931) stond als saxofonist aan de wieg van de naoorlogse jazz in Nederland.
Door Storm Bakker
In de jaren ’50 won hij diverse prijzen in het jonge genre, maakte furore met Herman Schoonderwalt en prijkte met zijn eigen quartet op de Brusselse poster naast Chet Baker. Hij schreef muziekgeschiedenis met de reeks Jazz Behind The Dikes (Phonogram), de facto de eerste Nederlandse jazzgrammofoonplaten van betekenis.
Gretig
Talloze jazzspelers schaarden zich gretig aan zijn zijde, waaronder Rob Madna, Wessel Ilcken, Rita Reys, Frans Elsen, Piet Noordijk, Ack en Jerry van Rooyen, Pim en Ruud Jacobs, Ruud Pronk en vele anderen. Vanaf 1960 traden spelers als Jan Huydts, John Engels, Greetje Kauffeld, Han Bennink, Rob van den Broeck, Misha Mengelberg, Wim Essed, Leo de Ruyter, Hennie Vonk en Jack van Pol toe tot de entourage van de bescheiden altist.
Voor al deze spelers was Vos een lichtend voorbeeld en velen hebben zich later -en tot op de dag van vandaag- schatplichtig betuigd aan de jazzpionier. De ouderen onder ons zullen hem kennen van het tv-programma van schrijver/dichter Simon Carmiggelt, waarvoor Tony Vos de Duke Ellington-klassieker In a sentimental mood leverde, (omdat het origineel te duur was, aldus wijlen Cees Schrama).
Lyriek
Het saxofoonspel van Vos was lyriek in optima forma. Het bracht de jonge Ferdinand Povel ertoe om plaatjes van Tony Vos in zijn agenda te plakken. Vanaf de jaren 60 was Tony Vos producer van Phonogram en aldus de man achter de doorbraak van diverse bekende artiesten, zoals Boudewijn de Groot, Cuby & The Blizzards en Ekseption.
In die tijd werd hij tevens programmamaker bij Radio Veronica op Zee. Ook scoorde hij zelf hits, als zanger, zoals met Zwoele Zotte Zomer net als vroeger. Aan het succesverhaal kwam in 1969 echter een abrupt einde, toen Vos samen met zijn echtgenote Tineke de Nooij betrokken was bij een ernstig auto-ongeluk en hij vanwege een intensieve revalidatie lange tijd uit de muzikale running was.
Speelkameraden
Eerst in 1976 pakte hij de altsaxofoon weer op, met name in de omgeving van Baarn, waar hij in die tijd woonde. Cees van der Wilden, David de Marez Oyens, Jan Verwey en Rindert Meijer werden zijn speelkameraden. Aldaar werd hij in 2006 tijdens Festival de Muzen vereerd met de Amer Award uit handen van zijn vriend Cees Schrama, en getrakteerd op een tribute concert waar zijn kinderen SaraLee (zang) en JaiJai (drums) aan meewerkten.
Daarna verhuisde hij met zijn geliefde Esma terug naar Eindhoven waar hij sporadisch nog wel gezien werd in het jazzcircuit, maar zoetjesaan in de herfst van zijn leven belandde.
Oude meester
Amersfoort Jazz nodigde de oude meester in 2019 weer uit om als living legend een gastrol te vervullen bij de Amersfoortse big band On The Move, waar hij jarenlang deel van had uitgemaakt. Het was een roerend weerzien met zijn oude speelkameraden, die hem op handen droegen. Zijn mooie toon was er nog, zijn onverbeterlijke jazz feel ook; wel vergat hij soms in welk nummer hij aan het soleren was.
(Foto: Hans Speekenbrink)
