Op woensdag 3 juli hebben de programmeurs uitgepakt met een propvol programma. Maar liefst 12 acts mogen uiterst ritmisch, en in hoog tempo, elkaar afwisselen op de twee podia.
Door Willem Jongeneelen, foto’s Bruno Bollaert
Er wordt een blik Belgisch talent opengetrokken, er zijn Britse pioniers, maar ook de peetvader van de Ethio-jazz is in Gent aanwezig. Het resultaat: een uitpuilend festivalterrein met een hoog percentage jonge mensen!
Voor een groot deel van het publiek is de 75-jarige vibrafonist Mulatu Astatke (foto) de hoofd-act van de dag. Hij was op veel legendarische albums met Ethiopische jazzmuziek uit de jaren zeventig reeds actief te horen, maar de deels in Amerika geschoolde muzikant is er dus nog steeds. Ondanks de geluidsproblemen aan het begin van de set, straalt de man nog vitaliteit en speelplezier uit vanachter zijn vooraan geposteerde vibrafoon, maar ook als hij achter zijn keyboard of percussie-instrumenten duikt. Samples van hem doken de laatste jaren veelvuldig op in de hiphop van Kanye West, Nas of de reggae van Damian Marley, hier groovet zijn muziek redelijk old school op de festivaldag waar ook veel moderner ritmisch geweld te horen is. Astatke geniet en hoeft niet eens superieur te spelen om het concert van zijn zevenkoppige orkest, en gasten, te doen slagen. Alle muzikanten mogen naar hartenlust soleren en het publiek golft relaxt mee op de mix van Afrikaanse ritmiek en Westerse jazz.
Op dezelfde Main Stage maakt daarvoor ook de Britse elektronicapionier James Holden indruk. Hij tovert de tent van de Main Stage met aan techno verwante pulsrerende beats en door de mangel gehaalde keyboardpartijen om tot danspaleis. De set is divers, de sfeer wisselend, want in zijn band The Animal Spirits zijn ook een aantal prima solisten en een drummer aanwezig die deze set wel degelijk passend maken bij de naam van dit vrijdenkersfestival.
Moses Boyd
Weergaloos is de al even moderne set van de ronduit fenomenale drummer Moses Boyd, eerder ook actief met Sons Of Kemet en Four Tet. In zijn band, opererend onder de naam Moses Boyd Exodus, laat hij ook de ander bandleden excelleren; met name het prachtige spel en geluid van trompettist Ife Ogunjobi verdient een eervolle vermelding. Wat een finesse. Dat geldt ook voor het spel van de motor van deze formatie, dat drummirakel zelf. Het gemak, de drive, het is allemaal van zeldzame klasse. Moderne groovy jazz met accelaratievermogen. Ook opvallend: de linkerhand van toetsenist Deschanel Gordon. De man weet niet alleen grandioos te soleren, met die linkerhand zorgt hij tevens voor de heavy baslijnen die een bassist compleet overbodig maken.
Op de Main Stage voorzag eerder op de dag slagwerker Makaya McCraven, aantredend met een vierkoppige band, zowel zijn eigen structuren als bewerkingen van werk van onder meer drummer Tony Williams van een veelkleurig palet. Naarmate de set vordert worden de grooves spannender, de patronen vetter aangezet en de maatsoorten meer afwijkend.
STUFF.
Qua slagwerk en succes moet hij het echter afleggen tegen de plaatselijke held Lander Gyselinck. Hij geeft een ronduit oorverdovende set vol nieuwe funky tracks ten beste met STUFF. Voorzien van een rond decor dendert het vijftal dicht bijeen spelend als een op drift geraakte stoomlocomotief over het publiek heen. De set is zowel explosief, zwaar, fris, subtiel, speels, grappig als moddervet. Bovendien tovert de scratchende DJ Menno weer een paar originele samples vanonder zijn elektronica en draaitafels. STUFF. mag dan van Gent zijn, de groep bezit internationale allure. Er is simpelweg geen ontkomen aan.
STUFF. geldt al jaren als een van de wegbereiders van een heel nieuwe lichting jonge Belgische jazztalenten. Er zijn er veel meer met de allure om het tot in verre buitenlanden te gaan maken, hoe niche sommigen in de aanvangsfase van de carrière soms nog klinken. Zo mag drummer Simon Segers (bekend ook uit De Beren Gieren en Stadt) de Garden Stage zowaar openen als afsluiten. Compleet solo probeert hij op zijn met elektronica uitgebreide drumkit, en een met de voet bediende conga, de spanningsboog een half uur regelmatig te laten wisselen. Solo blijven boeien, het blijft een monnikenklus, zo tussen de oude kapellen in de tuin van dat prachtige complex Bijloke. Samen met een tweede drummer (Lennert Jacobs, tevens The Germans) maakt hij ook deel uit van het afsluitende trio MDCIII. Ze zijn met drie, de derde, saxofonist Mattias de Craene, fungeert als initiatiefnemer en leende zijn initialen aan de bandnaam. Hun muziek verschaft een oergevoel. Zowel de muzikanten als het publiek komen in een spirituele toestand, dankzij hun vrije improvisaties, tribale drums en percussierijke mantra’s. Het trio bezit een lange adem, is van de trage opbouw, maar komt uiteindelijk steeds helemaal los. Voodoo, trommels, saxen, trance, noisy effecten en een tuinslang, MDCIII boeit van de eerste tot de laatste seconde.
New wave of Belgian jazz
Hoe gevarieerd die ‘new wave of Belgian Jazz’ kan klinken bewijst ook PAARD, gevormd rond vibrafonist Wim TJ Segers (FES). Samen met een strakke ritmetandem zet hij een bijzonder groovy set neer waar jazz fuseert met hiphop en (teveel) sub. Dat laatste lag aan de mixer. Maar het geheel pompt, stuitert, heeft funk en klinkt fris. HAST is ook zo’n jonge Vlaamse jazzformatie die niet in hokjes denkt, visie bezit en lak heeft aan regels. Ze schudden de hedendaagse jazz door elkaar met ingewikkelde akkoordenschema’s, een ongekende dynamiek, lyrische solo’s en tegendraadse ritmes. De twee elektrische gitaristen pakken bij vlagen extreem uit, al wordt er nergens te hard rockend uit de bocht gevlogen.
Ook de gitarist van Commander Spoon , uit de hoofdstad, klinkt bij vlagen stevig, maar de groove overwint het duidelijk van de ingewikkelde solo’s. Opnieuw een typisch voorbeeld dat eclectische moderne jazzcats heel poppy en swingend kunnen klinken en grote groepen jongeren kunnen weten te mobiliseren voor een feestje. ,,Hé, dit lijkt wel jazz”, was de meest opvallende opmerking van een wat oudere bezoeker tijdens de set van Steiger. Gewaagd en onvoorspelbaar, zo werd het spel van dit trio ook al eens beschreven. Zonder ook maar enige concessie improviseren de heren (piano, drums, contrabas) op dat grote buitenpodium. Vol dynamiek, en dus ook met heel stille passages, terwijl het publiek nog een verkoelend biertje bestelt of een pizzapunt verorbert. Desondanks blijft hun set met tracks van hun magnifieke album Give Space trots overeind. Juist vanwege die ruimte in spel, opvatting en opstelling naar het publiek. Dat genoot deze gehele topdag. Al die jonge mensen die jazz (in de breedst mogelijke opvatting) omarmen, er is nog hoop!
