De Noorse trompettist Mathias Eick blijft in zijn muziek altijd dichtbij zichzelf. Voor zijn album 'Lullaby' brengt hij met zijn nieuwe band een ode aan Keith Jarretts Europese kwartet uit de jaren 70.
Tekst: Angelique van Os
Mathias Eick (Hamar, 1979) klinkt opgewekt. Hij is net terug van een succesvolle Europese tour met zijn nieuwe band. Nu heeft hij weer wat quality time met zijn gezin. De trompettist is een echte familieman en verwerkt zijn liefde voor zijn naasten op emotionele wijze veelal in zijn muziek. Ook op zijn nieuwe album Lullaby is dat terug te horen. Maar de esthetische rode draad is dit keer gevormd door de muziek waar hij het meest van houdt: Keith Jarretts legendarische Europese kwartet met saxofonist Jan Garbarek, bassist Palle Danielsson en drummer Jon Christensen.
Soortgelijke energie
‘Ik koesterde al een tijdje de wens om een akoestische kwartet te vormen in navolging van Jarretts Europese kwartet, dat te horen is op een van mijn favoriete albums, Belonging uit 1974. Met dat in gedachten heb ik stukken geschreven die een soortgelijke energie ademen’, aldus Eick. De musici die hij hiervoor vroeg passen perfect in deze setting meent hij: pianist Kristjan Randalu, bassist Ole Morten Vågan en drummer Hans Hulbækmo. Zonder te repeteren – maar wel goed voorbereid – doken ze 5 dagen in de beroemde Rainbow Studio in Oslo.
Jan Garbarek
In een interview met Jazzwise vertelt Mathias Eick dat zijn spel 25 jaar geleden door het luisteren naar Belonging enorm beïnvloed werd, met name door Jan Garbarek. Hij zegt: ‘Ik heb mijn trompetspel gemodelleerd naar zijn saxofoonspel. Naar zijn frasering, melodische ideeën en improvisaties, die niet van deze wereld zijn, en zijn interacties met Keith Jarrett. Het resoneerde voor mij dat hij het vermogen heeft om nieuwe en persoonlijke muziek op zo’n buitengewone manier te spelen.’
ECM
Bijzonder daarbij is dat Eick in 2007 met Jon Christensen speelde op het album Sideways (ECM) van Jacob Young. Hij nam de rol over van de bevriende Nils Petter Molvaer, die hem introduceerde bij de band en ECM. Dat bleek een gouden greep, want Eick is inmiddels een van de weinige ECM-musici die de vrije hand krijgt van labelicoon Manfred Eicher. Ook had de trompettist lang geleden een korte briefwisseling met zijn voorbeeld Jan Garbarek, waarin hij vroeg les van hem te krijgen. Dat zag de saxofonist niet zitten, maar hij was enthousiast over Eicks muziek. Jaren later, toen Eick met Manu Katché tourde, volgde er een vluchtige ontmoeting met de verlegen saxofonist. Het kwam helaas nooit tot een samenspel.
Leren van andere instrumentalisten
Mathias Eick geeft zijn eigen studenten mee dat ze veel kunnen leren door solo’s te spelen van andere instrumentalisten. Omdat het ze creatiever en technisch beter maakt op hun eigen instrument en ze in andere toonsoorten moeten denken. Naast muziek uit de seventies is Eick vooral geïnspireerd door Tigran Hamasyan. ‘Ik heb voor een optreden met Tigran een week lang zijn muziek gestudeerd. En dan steeds het tempo van de melodie opgevoerd, net zo lang tot ik zijn compositie kon spelen. Dat was uiteindelijk rond de 280 bpm, dus een flinke uitdaging’, zegt hij lachend. ‘Ik heb daar veel van geleerd. Tigran kan alles, hij is een technisch wonder en speelt tegelijkertijd met emotie. Door hem ben ik zelf meer gaan zingen.’
Herkenbare sound
Eick geeft aan dat hij zichzelf ook scherp probeert te houden en iets anders of nieuws toe wil voegen als hij een nieuw album uitbrengt. Maar het is een uitdaging en het lukt niet altijd. Zo was When We Leave (2021) eigenlijk een herhaling van de voorloper, Ravensburg (2018). ‘Ik heb mezelf toegestaan om tijdelijk in een comfortzone te verkeren, maar met Lullaby wilde ik een fundamentele andere richting op om voorspelbaarheid te voorkomen. Ik heb mijn eigen herkenbare sound. Daar is niks mis mee, maar het betekent wel dat ik daaromheen mezelf moet blijven ontwikkelen, want anders sta ik stil.’
Voor zijn gevoel is dat goed gelukt met het nieuwe kwartet; het resultaat oversteeg zijn verwachtingen. ‘Ondanks dat ik veel had uitgeschreven, hadden de musici voldoende ruimte om hun eigen kleur en emoties aan het album te geven. En ik tour ook nog steeds graag met mijn kwintet. Ik speel al zo lang met die gasten, het is geweldig om met hen op het podium te staan.’
Emotionele kern
De titeltrack Lullaby vormt de emotionele kern van het album. Het verwijst naar thema’s als kindertijd, genezing en empathie, waarmee Eicks persoonlijke ervaringen als vader en zijn bredere reflecties op menselijke verbondenheid weerspiegelen. Hoe kijkt de trompettist naar het innerlijke kind in zichzelf? ‘Speels, minder zelfverzekerd als volwassene. Wat prima is, want in feite probeer je jezelf daarbij gerust te stellen dat alles goedkomt in lastige tijden. Door die mindset gebeurt dat vaak ook. Ik ben regelmatig “in gesprek” met mijn innerlijke kind, want daar put ik als volwassene steun uit. Ik ben me daar nu mogelijk bewuster van door het vele componeren, waarbij ik op zoveel dingen reflecteer. Voor Lullaby dook ik nog iets dieper in mezelf dan gebruikelijk om het gevoel te herleven van de muziek uit die tijd.’
Veilige haven
Voor Mathias Eick voelt zijn innerlijke kind als een veilige haven, wat mede komt door het warme nest waar hij uit komt. Opgegroeid in een groot muzikaal gezin vol liefde ontwikkelde hij zich snel als multi-instrumentalist. Ook in zijn eigen gezin is muziek altijd aanwezig, maar geeft hij zijn twee tienerdochters de ruimte om zelf keuzes daarin te maken. In zijn huis liggen de instrumenten voor het grijpen; niets moet en alles mag. ‘Ik geniet er intens van als ik muziek kan maken met mijn kinderen, zoals ik vroeger zelf deed met mijn vader. Muziek is voor mij de mooiste manier om te communiceren met anderen. Het is leuk om te zien dat veel van mijn vrienden dit ook doen in hun gezin en een soortgelijke ervaring hebben.’
Overlevingsmodus
In hoeverre vindt de trompettist troost bij zijn innerlijke kind wanneer hij veel onderweg is? Zuchtend zegt hij: ‘Ik verkeer in een soort ontkenning, in een overlevingsmodus. Ik zag laatst een documentaire over David Beckham die zijn hotelkamer vol had staan met foto’s van zijn gezin. Dat lukt mij niet, dan krijg ik nog meer heimwee. Ik bel dagelijks met het thuisfront, maar ik probeer me tijdens het touren zoveel mogelijk op de muziek te richten. Anders houd ik het niet vol.’
Naast zijn eigen projecten werkt Mathias Eick veelvuldig samen met anderen. Zo is hij te horen op het nieuwe album Spindrift van de Duitse pianist Benjamin Lackner, waarin hij nauw samenspel brengt met saxofonist Mark Turner. ‘Ik vind het heel belangrijk om met andere bands te blijven spelen. Het is een enorme inspiratie en technisch vaak uitdagend, zo ook met het project van Benjamin. Ik weet niet waar het volgende project me zal brengen, maar er ligt genoeg op de plank. Dus ik heb veel om naar uit te kijken.’
