Hartje zomer leeft jazz volop op de Canarische eilanden. Dit jaar viert Festival Internacional Canarias Jazz & Más, zijn 34e editie van 4 tot en met 26 juli. Vorige editie was Jazzism erbij en spraken we de artistiek leider Miguel Ramirez over zijn passie voor het festival en de band met Nederland.
Tekst & Foto’s: Angelique van Os
Jazz op de Canarische eilanden is niet weg te denken dankzij festivaldirecteur, programmeur en saxofonist Miguel Ramirez. Begin jaren 1990 bracht hij jazz naar de mensen op de Canarische eilanden en liet hij locals en later vakantiegangers kennismaken met een grote diversiteit aan jazzstijlen. Festival Internacional Canarias Jazz & Más was eerst gericht op lokale en nationale jazzmusici. Later volgden grote namen als Herbie Hancock, Diana Krall, Manu Katché, Roy Hargrove, Gregory Porter, Charlie Haden, Avishai Cohen en Snarky Puppy. Inmiddels is het event uitgegroeid tot een van de belangrijkste festivals van Spanje, met concerten op 35 podia verspreid over 8 eilanden en ruim 30.000 bezoekers. In de line-up voor 2025 onder meer: Vijay Iyer Trio, Melissa Aldana, Espen Berg Trio, Lakecia Benjamin, Monica Santana en Dee Dee Bridgewater Quartet.
Jazz oasis
Ik spreek Miguel Ramirez in een van zijn favoriete visrestaurant La Marinera, in de idyllische haven van Las Palmas de Gran Canaria. Spelende kinderen dobberen in het warme zeewater, omringd door gezellige winkeltjes op de achtergrond. Het is laagseizoen en daardoor is er hier weinig te merken van het massatoerisme waar Gran Canaria bekend om staat.
Bij een terugblik op de eerste jaren van het festival, refereert de artistiek programmeur aan een uitspraak van de pianist Polo Orti. Hij vond dat jazz op de Canarische eilanden een oasis was. Een soort droom; want de locals waren nauwelijks bekend met het genre. Voor Ramirez was het doel niet om oase te creëren, maar om te zorgen dat jazz een begrip werd onder de eilandbevolking. Het kostte Ramirez een aantal jaren, maar hij kan nu zeggen dat het hem is gelukt. En na 25 jaar vond hij de tijd rijp om ook internationaal publiek actief te omarmen.
Gemoedelijke vibe
Wie als vakantieganger het festival bezoekt mist mogelijk enige zichtbare levendigheid. Vlaggen of posters ontbreken veelal in de steden en rond de podia. Toch weten de locals de concertlocaties blindelings te vinden. Als een soort flashmob komen ze overal vandaan en stromen de theaters vol. Dat is een aparte gewaarwording. “We doen vooral veel op socials en liefhebbers weten dat het jaarlijkse festival vaste prik is”, licht Ramirez toe. “Daarnaast hebben alle betrokken podia hun eigen publiciteitskanalen, dus mensen weten er tijdig van. En ik wil het festival niet te grootschalig maken, er moet een gemoedelijke, aangename vibe zijn. Overigens wil ik ook dat minder commerciële projecten een kans krijgen om gehoord te worden en daar passen we de podia deels op aan.”
Meer jazz op de Canarische eilanden
Dankzij het succes van het Festival Internacional Canarias Jazz & Más zijn er ook diverse andere kleine festivals gedurende het hele jaar op de Canarische eilanden, zoals Jazz Atlantico. Daarnaast zijn er losse concerten en series, bijvoorbeeld bij het Alfredo Kraus Auditorio Las Palmas de Gran Canaria en het Auditorio Tenerife in La Palma, die een bescheiden maar reguliere jazzprogrammering hebben. De andere eilanden als La Palma, La Gomera, Ventura blijven nog een beetje achter, maar ze zijn ook kleiner en meer gericht op natuur.
Genoeg lokaal jazztalent
Het is voor lokale musici lastig om te leven van hun vak. Miguel Ramirez maakt zich hard voor de jazzscene om meer programmeurs te overtuigen dat er publiek is voor het genre. “Het is mijn obsessie. We hebben twee conservatoria op Gran Canaria en twee op Tenerife en bijna elk dorp telt een muziekschool – zo`n 88 in totaal. Er is genoeg talent op onze eilanden en zij moeten de kans krijgen om zich hier te vestigen en regelmatig te kunnen spelen voordat ze uitvliegen naar het vaste land of internationaal.” Een aantal artiesten die Ramirez noemt om in de gaten te houden zijn: saxofonisten Kike Perdom en Alba Aceituno, zangeres Monica Santana, bassist Tana Santana, gitarist Yul Ballesteros en Germán López. Laatstgenoemde bespeelt timple, een typisch klein gitaar afkomstig van Gran Canaria.
Spreiding over de eilanden
Festival Internacional Canarias Jazz & Más duurt de hele maand juli. Reden hiervan is dat Ramirez op die manier artiesten meerdere speelplekken kunnen geven op de verschillende eilanden. Ook hoeft het publiek niet te reizen tussen de eilanden. Deze opzet kost tijd, maar de spreiding werkt prima. “Ik geef de voorkeur om niet meer dan drie concerten op een dag te programmeren. Dat is genoeg, dan is er nog voldoende tijd om te eten, naar het strand te gaan; kortom om te genieten van het eilandleven. En soms, zoals een tijdje terug met Kenny Garrett, is het publiek zo enthousiast, dat ze ook van andere eilanden komen voor een concert of voor een tweede keer.”
Band met Nederland
Op de Canarische eilanden zijn tijdens het festival ook regelmatig Nederlandse acts te horen. Zo stonden op eerdere edities het Metropole Orkest, Lucas Santana met Sven Rozier Kwintet, Kika Sprangers en Paul van Kessel. Dit jaar zullen Zuco103 en trompettiste Ellister van der Molen optreden. Ramirez heeft sinds vier jaar een nauwe samenwerking en deels uitwisseling opgebouwd met het Amersfoort Jazz Festival tijdens internationale jazznetwerkbijeenkomsten. Afgelopen jaar trad de saxofonist er met zijn eigen La Canarian Local Jazz Band op en met gastgitarist Luis Merino. Ramirez speelt regelmatig op internationale festivals en podia. En als hij een uitwisseling kan organiseren, dan is dat een mooie vorm van samenwerking.
Jazz en Más: verder dan jazz
Voor zijn eigen event blijft hij op zoek naar een mooie mix van lokale helden, gevestigde internationale namen en wat minder voor de hand liggende landen en nieuwkomers. “Ik ben erg geïnteresseerd in de ontwikkelingen in Japan en Korea. Daar gebeurt van alles. Ook programmeer ik altijd muziek uit Afrika, acts die hun vleugels hebben uitgeslagen buiten hun eigen land, maar die terugkomen en iets toevoegen met een moderne sound. Dit alles vormt Jazz en Más, want ons festival gaat verder dan jazz. Het is genieten van het goede leven in allerlei muzikale vibes waarbij het eilandgevoel altijd aanwezig is.”
Extra Tip:
De festivalpodia bestaan veelal uit mooie, oude theaters of openluchtlocaties als oude pleinen, zoals Plaza Santa Ana. De concerten zijn goed te combineren met een bezoek aan gezellige plaatsen, zoals het fraaie La Laguna (Tenerife) dat sinds 1999 op de UNESCO- Werelderfgoed lijst staat. Ook het nabijgelegen Santa Cruz is een levendige stad waar je prima kunt shoppen. En omdat het laagseizoen is in juli zijn er geen hordes toeristen.
Wie een auto huurt om het noorden van Gran Canaria te verkennen, zal merken dat het eiland zoveel meer is dan alleen een zon- en strandbestemming. Zo kun je heerlijk eten bij Casa Romantica (inmiddels met een Michelin-ster), rondstruinen in stadjes als Arucas en Galdár en een koffieplantage bezoeken. Lees hier binnenkort meer hierover op Pureofftheroad.com, de reiswebsite van Angelique.
Met dank aan: Festival Internacional Canarias Jazz & Más, Christoph Giese & Marc Llorens van Turismo de Gran Canaria.
