Aanstaande zondagmiddag 3 december treedt The Baylor Project op in het BIMHUIS, Amsterdam. Toen de formatie de vorige keer in Nederland was, sprak Giovanca Ostiana hen voor Jazzism 4-2023. Hier volgt een deel van dat artikel.
Op een waaierige maandagmiddag beland ik met het echtpaar Jean en Marcus Baylor aan de leestafel van LantarenVenster in Rotterdam. Als ze met hun kop thee aanschuiven, knikken ze vriendelijk naar een oudere dame die door de kranten bladert. Het is bijna niet voor te stellen dat dezelfde Jean en Marcus Baylor hier gisteravond een magisch concert gaven.
Tekst: Giovanca Ostiana | Foto’s: Deneka Peniston
Je kon een speld horen vallen. Het publiek waande zich in een intiem North Sea Jazz-zaaltje en bij het slotakkoord zaten we zowaar in een kerkje in Mississippi. Het licht viel prachtig op de lange dashiki van zangeres Jean Baylor, die met gracieuze handbewegingen van de ene noot naar de andere fladderde. Ze zingt met de souplesse die Carmen McRae en Shirley Horn ook hadden, maar dan met een soulvol briesje dat haar stem kenmerkt. Ook wederhelft, drummer Marcus Baylor, heeft een fris, newskool geluid.
“Een jazzband in een soort hiphoparena, dat kan dus gewoon”
De naam The Baylor Project klinkt misschien wat abstract, op het podium blijkt hun op gospel geïnspireerde jazz een perfecte synergie tussen het duo en hun geoliede band van vrienden; met Terry Brewer (piano), Richie Goods (bas), Keith Loftis (saxofoon) en Freddie Hendrix (trompet, bugel). Met zes Grammy-nominaties op zak, waaronder Best Jazz Vocal Album en Best Traditional R&B Performance, maken ze op hun eerste Europese tour hun reputatie meer dan waar. Dit is waar ze jaren naartoe hebben gewerkt.
Zhané & Yellowjackets
Jean en Marcus Baylor waren allebei geen onbekenden in de scene toen ze in 2017 debuteerden met The Journey. Integendeel zelfs. Jean maakt in jaren 90 deel uit van het befaamde r&b-duo Zhané dat met de hit Hey Mr. D.J. (1994) een miljoenenpubliek bereikte. Marcus was eveneens succesvol als drummer in het jazzcollectief Yellowjackets. Wanneer de twee elkaar tijdens een showcase in 2000 ontmoeten blijkt het een match made in heaven. Jean, die gestopt was met Zhané, probeerde als songwriter op eigen benen te staan.
“Bij jazz moet je er gelijk staan, je moet on the spot kunnen improviseren”
Marcus hoorde gelijk dat er veel meer in het vat zit. Ze trouwden en haalden het beste in elkaar naar boven, maar het duurde zeker tien jaar voordat ze als duo hadden uitgediept waar ze naartoe wilden. Die reis leidde tot The Baylor Project. Een muzikaal collectief waarin gelijkgestemden elkaar vinden en jazz samenkomt met soul, gospel, blues en hiphop. Jean en Marcus staan aan het roer, bepalen de visie en brengen de muziek zelf uit. Maar het is een bandconcept met ruimte voor anderen. Het is duidelijk dat beiden het delen van de spotlights van huis uit hebben meegekregen.
Opnieuw beginnen
Op de universiteit ontmoetten Jean en Renée Neufville elkaar en vormden het duo Zhané. Hun succes was zo ongelooflijk groot dat Jean zichzelf na de break-up opnieuw moest uitvinden. Hetzelfde gold voor Marcus toen hij in 2010 stopte bij Yellowjackets. “We begonnen opnieuw door muziek uit te brengen onder Jeans naam”, zegt Marcus. “Maar we moesten het echt verkopen, want het Zhané-merk was nog zo sterk. Iedereen wilde ons om die nostalgie. Ik was een tijdje gestopt met drummen, maar in 2014 zei ik: ‘Schat, we moeten samen The Baylor Project starten’.” Jean was niet enthousiast: “Wil je soms de Tuck & Patti onder de drummers worden?”
Jazzcoryfee Buster Williams
Maar Marcus zette door en linkte haar aan zijn mentor: jazzcoryfee Buster Williams. Hij was van de oudere generatie en nam geen blad voor de mond. “Bij jazz moet je er gelijk staan”, zegt Marcus. “Je krijgt niet zoals bij r&b twee liedjes om erin te komen, je moet on the spot kunnen improviseren. En als men je goed vindt, kun je morgen opgeroepen worden voor een gig.” Het plan lukte. Buster was onder de indruk en nodigde Jean uit voor twee shows. Het resulteerde in een tweewekelijkse vaste residentie inde Smoke Jazz Club in New York. Negen maanden lang; en zo verspreidde de buzz zich rond The Baylor Project.
Cultureel relevant
Ze werden de eerste jazzact die een partnerschap tekende met Motown Records. Hun geheim, zeggen ze beiden, is volhardend en consistent zijn. “Van 2005 tot 2014 werkten we aan liedjes en aan onze sound. Al die jaren waren we aan het bouwen. We hebben moeten bewijzen dat we legitieme, straight up jazzmusici zijn. Het idee heerst namelijk dat je als afstammelingen van Sarah Vaughan en Ella Fitzgerald zou moeten klinken. Je luistert naar al die legendes om de taal te leren, maar je móet je eigen geluid hebben. Gregory Porter, Samara Joy; het zijn allemaal artiesten die op de schouders van de traditie hun eigen ding doen. En zo zullen wij ons ook blijven ontwikkelen. Door onze vaders, die pioniers waren, zit het in ons DNA om muren te doorbreken en bruggen te bouwen.”
Grammy Jam Sessions met The Roots
Het was voor hen heel bijzonder om te zien dat ze in de Smoke Jazz Club steeds meer mensen uit hun gemeenschap wisten te trekken. Beiden vinden het belangrijk om cultureel relevant te zijn. De recente Grammy’s waren in die zin ook van grote betekenis, want tijdens de legendarische Grammy Jam Sessions met The Roots zongen ze hun nummer 2020 voor een stampvolle zaal met pure hiphopliefhebbers. En het dak ging eraf. “Het was waanzinnig”, aldus Marcus. “Het bewijst dat je publiek niet moet onderschatten, dat er meer kan dan je denkt. Een jazzband in een soort hiphoparena, dat kan dus gewoon. Het gaat erom of je mensen kunt raken, of je met het publiek kunt communiceren.”
