Terwijl de hitte de stad overneemt, verzamelen duizenden bezoekers zich voor de tweede dag van het North Sea Jazz festival in Ahoy. Een groot aantal bekende acts waaronder Marcus Miller en Jill Scott staan voor vandaag op het programma. Absolute ster van de dag is saxofonist Lakecia Benjamin. Nadat ze onverwacht bij Brandee Younger op het podium verscheen, blies ze het dak eraf met haar eigen band. Jazzism was erbij.
Teksten: Karen Duking, Dick Hovenga, Angelique van Os | Foto’s: Marcel Boshuizen, Monique van den Hoek, Ranjani Nirosha
Jan Garbarek Group
Gelukkig werkt de airco goed in de Amazon, waar Godfather van de Noorse jazz, Jan Garbarek, het spits afbijt voor een 2 uur durend optreden. De eerste noten komen gelijk binnen, kwetsbaar, lyrisch en een tikkeltje mysterieus; het handelsmerk van Garbarek. De zangerige toon van de tenorsaxofonist is nog altijd warm en loepzuiver. Garbarek verbindt zijn Noorse folk en dromerige jazzroots met Oosterse klanken van de Indiase percussionist Trilok Gurtu, die al vele jaren onderdeel uitmaakt van zijn kwartet, evenals bassist Yuri Daniel en toetsenist Rainer Brüninghaus die alles mooi inkleurt met gelaagde pads en subtiele harmonieën. Gurtu is wel iets te veel aanwezig met allerlei heavy fills en staat de hard in de mix, wat een beetje afleidt van de gehele sound. De afzonderlijke kwaliteiten van de muzikanten worden goed en gedoseerd ingezet, waardoor het concert geen moment verveelt.
Snarky Puppy
Snarky PuppyDe Maas puilt uit zijn voegen door publiekslieveling Snarky Puppy die voor de vijfde keer op het festival staat. De Amerikanen, onder bewind van bassist Michael League, zijn weer in bloedvorm en brengen dit keer een ode aan hun Texaanse roots en aan muzikanten zoals Roy Hargrove en hun grote voorbeeld Bernard Wright. Voor dat repertoire dat op het laatste album Empire Central staat, wonnen ze onlangs hun vijfde Grammy. Zoals we van ze gewend zijn brengen de pups een fijne mix van pakkende, swingende thema’s, strakke funky grooves, mooie blaasriffs en uitdagende features voor de synths en gitaren. De geoliede fusionmachine verveelt geen moment en de musici zijn zo geretourneerd, dat ze elkaar blindelings aanvullen en elkaar de ruimte geven om te vlammen.
Staples Jr. Singers
Een onverwacht hoogtepunt op de zaterdagmiddag was het optreden van de Amerikaanse gospelband Staples Jr Singers. Met hun enige album When Do We Get Paid na 50 jaar (!) eindelijk opnieuw uitbracht, stond de band in de Congo-tent. De broers Edward en A.R.C. en zus Annie zaten al geruime tijd voor aanvang op het podium. Dat zag er weinig veelbelovend uit, maar al snel ontvlamde het optreden. Hun stemmen zo puur en gloedvol, de rhythm-and-blues op groove gedreven muziek zo opwindend. Wanneer het drietal dan toch vrij onverwacht opstaan uit hun stoelen om hun zang extra kracht bij te zetten, gaat het publiek pas echt los. Prima publieksparticipatie van een band die het zichtbaar niet echt gewend is voor een groot, maar er zich volledig aan overgeeft. De songs van hun album worden lekker ruim uitgemeten gespeeld en ze bewijzen tussen veel voorspelbaar jazz en popgeweld van de zaterdag met pure muziek, uit het hart opgezet, de juiste toon te treffen.
Abdullah Ibrahim
Een concert dat we niet willen missen is die van Abdullah Ibrahim. De Zuid-Afrikaanse pianist is inmiddels 89 en een van de weinige nog van zijn generatie die we in actie kunnen zien.
Ingetogen, breekbaar en poëtisch begint de set met een interlude door Cleave Guyton (fluit, piccolo en saxen) en bassist/cellist Noah Jackson. Daarna neemt de pianist het stokje over met romantische semi klassieke lijnen. De meester speelt bedachtzaam en is uiterst spaarzaam met zijn noten waardoor er een fraaie opbouw in zijn spel zit. Wanneer de andere zeer bekwame musici zich weer in het spel mengen, doet de pianist eigenlijk weer een stap terug. Mogelijk kost het hem te veel energie, wat wel jammer is voor het geheel dat al erg minimalistisch klinkt. Eigenlijk speelt het trio nauwelijks echt samen, want in het daaropvolgende stuk gaat Ibrahim alleen verder. Die setting herhaalt zich en het roept daarom wat vraagtekens op waarom voor deze vorm is gekozen.
Róisín Murphy
Roisin MurphyNever a dull moment met Róisín Murphy. De extravagante Ierse zangeres ging helemaal los en nam het publiek vrijwel meteen op sleeptouw. Vooral de nummers Overpowered en Sing It Back werden luidkeels meegezongen. In een blauwe spacejurk met een zilveren alien onder haar arm stampte ze over het podium. Vrijwel ieder nummer wisselde ze van hoofddeksel of pak, variërend van een knalgele punkpruik, een poederroze verenpruik tot een spannend fluorescerend geel pak met knalpaarse driehoeken. Murphy is een echt podiumdier met een overrompelende performance. Ze had een uitstekende band meegenomen die de mix van dance, elektro en disco nog eens extra vet aanzette en opzwepend maakte. Met Edmund Harold op keyboards, Mathew David Joseph op drums, Benjamin Louis Claude Phillipe op electronics, Kevin Jean-Pierre op bas en James Alexander Edmund op gitaar.
Brandee Younger
Door naar een compleet ander trio: Brandee Younger. Verrassend genoeg staat de veel geprezen harpiste in de Murray; een zaal waar haar ster inmiddels al te groot voor is. Eerder dit jaar gooide ze al hoge ogen met haar prestigieuze plaat Brand New Life, waarmee ze zichzelf definitief etaleerde bij een breed publiek. Hierbij brengt ze een ode te aan voorbeeld Dorothy Ashby (1932-1986); de baanbrekende harpiste die genres oversteeg van jazz, soul en r&b, en daarnaast haar eigen composities uitbracht. Younger treedt in Ashby’s voetsporen en geeft daar een fijne hedendaagse invulling aan. Ook live is haar spel samen met Rashaan Carter (bas) en Allan Mednard (drums) betoverend, dromerig en verfijnd. Uiteraard brengt ze ook werk van haar andere inspiratie, Alice Coltrane. Melancholische melodieën wisselen frisse lijnen en stuwende ritmen af. Daarnaast is het intrigerend om Younger te zien spelen, sensueel en stoer tegelijk met haar uitbundige jumpsuit. Solo neemt ze de zaal met gemak mee in haar kleurrijke muzikale wereld, waarbij het fascinerend om te zien is hoe ze de harp een geheel eigen sound meegeeft en hoe veelzijdig het instrument kan klinken. Het trio geeft ook gas, met name Mednard geeft een indrukwekkende solo. Het zwoele spel past wat dat betreft perfect bij het hete, zomerse weer: je wilt je erin onderdompelen en in wegzinken.
Gard Nilssen
Gard Nilssen’s Supersonic OrchestraMaar er is meer aanbod op North Sea; het is dan ook even schakelen naar de bij vlagen avant-gardistische extase van drummer en bandleider Gard Nilssen en diens Supersonic Orchestra. De Noorse Nilssen is een veelgevraagd musicus, ook vanwege zijn eigenzinnige composities. Bij de Noor is more more, wat al zichtbaar is aan de opmerkelijke bezetting van zijn droomband, bestaande uit drie (!) gecentreerde drummers, drie contrabassisten en elf (!) blazers. Gitaar en piano ontbreken in dit geheel. Ondanks de georganiseerde chaos weet het collectief elkaar prima te vinden, en pakken ook afzonderlijke spelers – zoals saxofoniste Mette Rasmussen en bassist Petter Eldh – hun moment. Een spektakel om naar te kijken waar verschillende generaties samensmelten in het experiment en waarbij het orkest in wat meer rustige stukken ook verrassend klein klinkt ondanks de grote omvang.
Fugimundi
In de imposante Amazone maakt Fugimundi hun rentree na afwezigheid van 10 jaar. Eric Vloeimans, Anton Goudsmit en Harmen Fraanje hebben heel wat individuele kilometers afgelegd. Nu delen ze samen weer dat enorme podium, waar ze de eerste paar minuten elkaar even moeten vinden, maar al snel pakken ze de draad feilloos op met hun schilderachtige klanklandschappen en melancholische gedrapeerde melodieën. Vloeimans die zijn fluwelen toon nog meer laat ademen dan we van hem gewend zijn, Fraanje die alles subtiel en met de juiste balans aanvult en Goudsmit die virtuoos de gaten inkleurt en een lichte stuwing geeft. In het meer tango-achtige stuk Guano, staat het strakke ritme centraal, gevolgd door het poëtische Charlotte van Fraanje, dat vol lyrische motieven zit, waar Vloeimans zich rijkelijk over beweegt. “We spelen muziek uit het hart”, zegt de trompettist tussendoor. En zo klinkt het ook. Fijn dat ze terug zijn!
Lakecia Benjamin
Tijd om nog even in de verstilling te blijven hangen is er niet, want saxofoniste Lakecia Benjamin maakt haar langverwachte debuut op NSJ, dat door een ernstig ongeluk in 2020 wat langer op zich liet wachten. Maar de Amerikaanse overwon haar trauma en verwondingen en verrees als een feniks, waarmee ze met het gelijknamige album dit jaar internationaal haar naam vestigt. Gehuld in goud en vol charisma, blaast ze alsof haar laatste uur is aangebroken. In de spirit van John en Alice Coltrane, Wayne Shorter en Ornette Coleman, excelleert ze met uitmuntende technische hoogstandjes, een volle, heldere en met vlagen schurende sound, strakke timing en virtuoze supersnelle improvisaties, waarbij haar vuurspuwende noten ook resoneren. Haar uitmuntende band vult haar naadloos aan.
Benjamin maakt diepe Indruk, is eigenzinnig, grappig, een showlady, onvermoeibaar en brengt mede met raps hiphop, traditie en moderne klanken samen. Daarnaast wil ze het publiek verbinden met liefde als boodschap en tegelijkertijd maakt ze verwijzingen naar sociaal-maatschappelijke kwesties.
Kenny Garrett
Volledig verzadigd is tijd nodig om alles te verwerken, maar dat moet nog even wachten, want in de Hudson sluit een andere grootse blazer af: Kenny Garrett. Ook daar gaat het er uitbundig aan toe. De saxofonist, die zijn muzikale ‘opvoeding’ kreeg van de besten – onder andere Miles Davis en Chick Corea -, brengt een ode aan de muzikale wortels van zijn voorouders en dat strekt zich uit van – wederom – Coltrane tot Aretha Franklin. Zijn muziek klinkt dan ook toegankelijk en complex tegelijk, swingend funky tot vrolijke Afro beats. Drummer Ronald Bruner Jr trekt de nodige aandacht met zijn coole verschijning en strakke spel. Garretts zangerige en uitbundige flageolets noten dwingen tot bewegen, hoewel de zaal wat lijkt te zijn ingedut. Boy, wat een avond!
