Drummer Jeff Ballard is een levende legende. Hij speelde met onder anderen Ray Charles, Chick Corea en Brad Mehldau en leidde verschillende eigen bands die samen een divers muzikaal palet opleveren. Het opnieuw oppakken van zijn Fairgrounds-concept kan hij daaraan toevoegen.
Tekst: Freek Dijkstra Foto’s: Dave Stapleton
In deze versie van het Fairgrounds-project werkt Jeff Ballard (1963) samen met Logan Richardson (altsaxofoon), Charles Altura (gitaar) en Joe Sanders (bas). Voorafgaand aan hun eerste Nederlandse optreden, afgelopen maart op het Utrechtse Transition Festival, neemt Ballard uitgebreid te tijd om zijn ideeën over de band uiteen te zetten en te praten over zijn voortdurende leerproces in de muziek.
Gevarieerd repertoire
Als Ballard speelt, vult hij de ruimte met zijn aanwezigheid. Hij staat te popelen om te spelen. ‘Deze bandformatie biedt simpelweg zoveel lol’, zegt Ballard met wijd opengesperde ogen. ‘Ik voel me als een dj, deze cats zijn allemaal zo goed. Als ik aan ze denk, komen er nummers in mij op, die leg ik aan hun voor en het werkt elke keer. Het gaat werkelijk alle kanten op. Vanavond spelen we swingende stukken van Booker Ervin, daarna iets van Ornette Coleman, maar ook moderne stukken van Charles of mijzelf met een straight eight feel.’ Hij beweegt zijn hand alsof hij een bekken ervan langs geeft. De opmerking dat hij een beetje verliefd klinkt, beaamt Ballard. ‘De band voelt geweldig. Tegenwoordig gebeurt het niet veel meer dat je de bühne opgaat met een repertoire aan tunes, zonder alleen eigen stukken te spelen. Het kent trouwens ook valkuilen. We gaan voor een gevarieerd repertoire, maar dat kan ook snel wat oppervlakkig aanvoelen. Zo van: kijk eens even wat wij er allemaal uit kunnen beuken in een uurtje. Dat is onze intentie niet, het gaat om het plezier van muziek maken.’
Concept
Dat Ballards nieuwe band Fairgrounds heet, zorgt misschien voor verwarring. In 2019 bracht hij namelijk een album uit met dezelfde titel, maar geen van de huidige musici zijn op die plaat te horen. ‘Fairgrounds is een concept’, verklaart de Amerikaan. ‘Er kunnen diverse versies van bestaan, met verschillende mensen. Het kan een kwartet zijn, of zelf een duo. Wat Fairgrounds toch Fairgrounds maakt, is de onderliggende filosofie. Het is een manier van samen muziek maken, waarin iedereen welkom is en de muziek niet uitgekookt is. Ik ben de dramaturg, als het ware. In mijn hoofd zoek ik muzikanten bij elkaar die me interessant lijken en ik draag een bepaald ethos aan.’
Vrij spel
Als de muzikanten veranderen, verandert ook het bandgeluid. Maar voor een groep die dezelfde naam draagt, ligt de muziek van de huidige formatie wel heel erg ver van die op het album Fairgrounds uit 2019. ‘Het eerste project was gekkenwerk’, zegt Ballard hoofdschuddend. ‘Het idee ontstond nadat ik een lange periode had getourd met Brad Mehldau en Guilliermo Klein. Allebei groepen met specifieke nummers, waarin kenmerkende passages zaten de we elke avond uitvoerden. Toen kreeg ik de behoefte om muziek te maken waarin ‘we zien wel wat er gebeurt’ de basis is. Gewoon, vrij spel. Alles mocht, of je nou dissonante herrie wilde maken of blues of iets daartussenin. No limits.’ Die gedachte bleek het startschot voor een bijna megalomaan project. Ballard speelde achttien optredens met zijn band, met onder andere gitarist Lionel Loueke en bassist Reid Anderson. De optredens nam hij allemaal volledig op, tot de soundchecks aan toe. ‘Uiteindelijk had ik 35 uur aan muziek’, verzucht hij lachend. Toen moest het meeste werk nog beginnen. Ballard luisterde die uren volledig terug, meerdere keren. ‘Ik wilde uit al dat materiaal momenten halen die ik daarna met knippen en plakken tot nieuwe composities vormen. Persoonlijk houd ik niet zo van platen met alleen pure improvisatie. De magie daarvan zit in het moment, op het album is het speciale er snel af. Er stond een wit canvas voor me en een gigantische hoeveelheid verf. Het was een prachtige ervaring, maar ik ging er wel bijna aan onderdoor.’
Hierboven las je een deel van het uitgebreide interview dat Jazzism met Jeff Ballard had. Het volledige interview staat in Jazzism 3-2022. Klik hier voor het magazine.
