Componist en bandleider Maria Schneider bracht dit najaar haar nieuwe album Data Lords uit. Het is een aanklacht tegen grote streamingbedrijven als Spotify en YouTube (Google) die over de rug van musici gigantische bedragen binnen harken.
Voeg daarbij de coronacrisis, waardoor complete tournees werden afgelast, en de rampspoed is compleet. Nou wordt het coronaprobleem op termijn hopelijk opgelost met een vaccin. Maar is er ook een remedie tegen de povere verdienmodellen bij nieuw uitgebrachte muziek?
Tegenstander van streamingdiensten
Componist en bandleider Maria Schneider geldt als een van de meest uitgesproken tegenstanders van streamingdiensten. Ze gaf het nieuwe album van haar Maria Schneider Orchestra de veelzeggende titel Data Lords, een plaat die uiteraard niet te vinden is op Spotify of Apple Music. De Amerikaanse staat niet alleen al jarenlang bovenaan allerlei lijstjes als beste (bigband) componist, ze voert sinds jaar en dag ook een strijd tegen de economische disbalans in de muziek. “Er is van alles mis met deze streamingdiensten. Om te beginnen het feit dat ze maar één betalingsmodel voor muziek hebben dat voor iedereen geldt. Je kunt muziek niet benaderen als ‘one size fits all’.
Geen vrije markt
Het is belachelijk dat ik geen invloed heb op de vraagprijs voor mijn muziek via een streamingdienst terwijl ik in een kleinere niche opereer en albums maak die honderdduizenden dollars kosten. Waarom zou mijn album hetzelfde geprijsd moeten zijn als iemand die op een computer in zijn slaapkamer een plaat maakt?”, aldus Schneider. “We leven in een vrijemarktsamenleving, maar het is geen vrije markt wanneer je als muzikant vastzit in de economie van het streamen.”
Absurd
Met andere woorden: in een dure designwinkel betaal je voor een exclusieve lamp van topmateriaal een ander bedrag dan wanneer je een lamp koopt bij Ikea. Bij Spotify ligt alles op dezelfde hoop. “Het is een absurd idee dat er voor muziek vooral via advertenties en abonnementen kan worden betaald. Gebruikers kunnen het overgrote deel van alle muziek in de wereld voor 9,99 dollar beluisteren, of zelfs gratis als ze advertenties op de koop toenemen. Voor negentig procent van de muzikanten op Spotify geldt dat ze het moeten doen met een verdeling van minder dan één procent van de financiële taart. Tal van genres hebben geen kans om er een beetje aan over te houden, laat staan de kosten van een album terugverdienen.”
Hebzucht
Schneider zei eerder in een interview met het Amerikaanse tijdschrift DownBeat: “Het heeft allemaal te maken met de hebzucht van de grote databedrijven. Zij redeneren dat muziek gratis moet zijn en dat muzikanten hun albums moeten terugverdienen met concerten. Maar niet iedereen heeft die mogelijkheid en nu is er ook nog COVID-19. Muzikanten zijn alle optredens kwijtgeraakt en ze worden geacht hun muziek gratis weg te geven. Dit is niet vol te houden.”
Zelf brengt Schneider sinds 2004 haar albums uit via ArtistShare, waar sympathisanten kunnen bijdragen en artiesten het grootste deel van de opbrengst behouden.
Er blijft voor de consument nog één optie: gewoon weer ouderwets een album kopen (cd, vinyl, download), hetzij rechtstreeks bij de muzikant, hetzij bij de platenzaak om de hoek. Ook die laatste kan best een zetje in de rug gebruiken.
Dit is een deel uit het artikel ‘De schaduwzijde van streamen’ dat Koen Graat schreef voor Jazzism 6 -2020. Gemist? Check de webshop voor losse nummers.
